Μοναδικές διακοπές σε 10 κρητικά σπιτάκια του 1700

ΡΕΠΟΡΤΑΖΘΕΜΑΜοναδικές διακοπές σε 10 κρητικά σπιτάκια του 1700Τρίτη, Σεπτέμβριος 2, 2014 - 14:16

Δέκα σπιτάκια ηλικίας τριών αιώνων (!), χτισμένα με χώμα και πέτρα, δίχως ηλεκτρικό ρεύμα, διακοσμημένα με παλιές κασέλες, μπακίρια και κιτρινισμένα από τον χρόνο υφαντά, αποτελούν έναν εκπληκτικής ομορφιάς ξενώνα, που βρίσκεται σε μια βουνοπλαγιά στον Ασπρο Ποταμό Λασιθίου.

Ο Ασπρος Ποταμός ήταν αρχικά ένας μεγάλος οικισμός μέσα στο Φαράγγι

των Πεύκων, τον οποίο πριν από εκατοντάδες χρόνια αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν οι κάτοικοί του. Τα χαμηλά αυτά σπιτάκια, που ουσιαστικά είναι χτισμένα το ένα πάνω στο άλλο, χρησιμοποιήθηκαν αργότερα σαν μετόχια, όπου οι κάτοικοι του χωριού Πεύκοι κατέβαζαν τα ζώα τους για να τα προστατεύσουν από το τσουχτερό κρύο του χειμώνα.

Κοντά στον Μακρύ Γιαλό

Χρόνια αργότερα, μια γυναίκα μαγεύτηκε από την περίεργη ομορφιά τού εγκαταλειμμένου οικισμού, που είναι φωλιασμένος σε ένα καταπράσινο φαράγγι και απέχει μόλις ένα χιλιόμετρο από τον Μακρύ Γιαλό. Αναπαλαίωσε 10 από τα σπιτάκια διατηρώντας αναλλοίωτο το αρχικό χρώμα τους και τον χαρακτήρα τους και δίνοντας τη δυνατότητα στον επισκέπτη να γυρίζει πολλές δεκαετίες πίσω.

Πετρόχτιστα κρεβάτια, ασπροβαμμένοι βράχοι που ξεπροβάλλουν από διάφορα σημεία μέσα στα σπιτάκια, οροφές με δοκάρια, καλάμια και χώμα για τη μόνωση συνθέτουν το σκηνικό που μοιάζει βγαλμένο από αλλοτινές εποχές. Οι χοντροί τοίχοι λύνουν το θέμα της θέρμανσης τον χειμώνα και της δροσιάς το καλοκαίρι. Χαρακτηριστικό είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις η οροφή του ενός σπιτιού αποτελεί τη βεράντα του άλλου, ενώ ένα λιθόστρωτο μονοπάτι γεμάτο κληματαριές, ελιές και πολύχρωμα λουλούδια ενώνει μεταξύ τους τα 10 σπιτάκια, δίνοντας την αίσθηση στους επισκέπτες ότι μένουν σε ένα παραδοσιακό χωριό!

Εκτός από τον χώρο υποδοχής, ηλεκτρικό δεν υπάρχει και ο κύριος φωτισμός των σπιτιών γίνεται με λάμπες παραφίνης και κεριά. Η λειτουργία του ξενώνα στηρίζεται αποκλειστικά σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας και χάρη στο φωτοβολταϊκό σύστημα που είναι εγκαταστημένο λειτουργούν τα φώτα του κήπου, τα φώτα για το διάβασμα πάνω από τα κρεβάτια, το φως στα μπάνια και το ρεύμα στα ψυγεία και στις κουζίνες. Στον χώρο υποδοχής μπορούν οι επισκέπτες να φορτίζουν οποιαδήποτε ηλεκτρική συσκευή, ενώ εκεί υπάρχει και μια βιβλιοθήκη και σύνδεση στο διαδίκτυο.

«Οι επισκέπτες δεν είναι μόνο ζευγαράκια αλλά και οικογένειες»

Η ιδιοκτήτρια των σπιτιών αυτών, η Μυρτώ Μπότσαρη, κόρη της γυναίκας που είχε λατρέψει τον οικισμό και αναπαλαίωσε τα σπίτια, λέει στην «Espresso»: «Τα σπιτάκια αυτά είναι ανοιχτά για τους τουρίστες, Ελληνες και ξένους, από το 1984. Είναι ηλικίας 300 ετών, φτιαγμένα με πέτρα και χώμα. Οι τοίχοι τους είναι πολύ χοντροί και συγκρατούν ζέστη τον χειμώνα και δροσιά το καλοκαίρι. Οι σκεπές είναι με μεσοδόκια, δηλαδή χοντρά ξύλα και καλάμια και φυσικά υπάρχει μόνωση. Δεν έχουν ηλεκτρικό ρεύμα και λειτουργούν με φωτοβολταϊκά. Μάλιστα, επειδή είναι ο πρώτος ξενώνας στην Ελλάδα που λειτούργησε με φωτοβολταϊκή ενέργεια, είχε πάρει το 1ο ελληνικό και το 1ο ευρωπαϊκό βραβείο. Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν οι σύγχρονες ανέσεις, οι επισκέπτες δεν είναι μόνο ζευγάρια αλλά και πολλές οικογένειες. Τα βασικά υπάρχουν μέσα στα διαμερίσματα, όπως τα φώτα πάνω από τα κρεβάτια για το διάβασμα, οι ανεμιστήρες, ένα ψυγείο, μία κουζίνα και το ρεύμα που διοχετεύεται από τον ήλιο. Είναι κάποιες ευκολίες για να είναι η διαμονή άνετη και ευχάριστη» τόνισε η κυρία Μπότσαρη.

Μιλώντας στη συνέχεια για την ιστορία του οικισμού τόνισε: «Παλιά ήταν μετόχι των Πεύκων. Ηταν προσωρινές κατοικίες των κατοίκων του ορεινού χωριού και έμεναν κάποιο διάστημα για να ποτίσουν τους κήπους τους, να κατεβάσουν τα ζώα επειδή ο χειμώνας ήταν πολύ βαρύς, να μαζέψουν τις ελιές και μετά να ξανανέβουν στο χωριό Πεύκοι. Εχουμε πολλούς Ελληνες, ενώ οι ξένοι είναι Γερμανοί, Ελβετοί, Ολλανδοί, Αυστριακοί, αλλά γενικά μέσω του internet δουλεύουμε πλέον σε όλο τον κόσμο».

Μιλώντας για τον ξενώνα στον Μακρύ Γιαλό, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ξενοδόχων Λασιθίου Μανόλης Βαρκαράκης τόνισε: «Κάθε εναλλακτικός τουρισμός θεωρώ ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Εμείς στα νησιά αναγκαζόμαστε να διαφοροποιηθούμε από την κύρια κατεύθυνση που είναι η θάλασσα και ο ήλιος για να έχουμε πληθώρα επιλογών για τους ξένους μας και φυσικά για τους ντόπιους».

Το καθένα χτισμένο με δύο δωμάτια και με πέτρα της περιοχής

Στην κορυφή του φαραγγιού που καταλήγει πάνω από τον Ασπρο Ποταμό βρίσκεται το όμορφο παραδοσιακό χωριό Πεύκοι, το οποίο ιστορικά ανάγεται στην ενετική περίοδο. Οι χωρικοί καλλιεργούσαν σιτάρι και κριθάρι, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για να φτιαχτεί ο «ντάκος» (κρητικό παξιμάδι), φύλαγαν πρόβατα, κατσίκες και μερικές αγελάδες και είχαν χαρουπιές, με τους καρπούς των οποίων τάιζαν τα ζώα.

Για τον χειμώνα

Κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών κατέβαιναν στην κοιλάδα για τη συγκομιδή και κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών οδηγούσαν τα ζώα τους σε χαμηλότερο υψόμετρο για να περάσουν τους πιο κρύους μήνες σε θερμότερο κλίμα. Ετσι οι χωρικοί έχτισαν μικρά μετόχια για να περνούν τις νύχτες με σχετική άνεση.

Τα σπίτια χτίστηκαν από τη φυσική τοπική πέτρα και αποτελούνταν συνήθως από μόνο δύο δωμάτια - ένα για την οικογένεια και ένα για τα ζώα. Οταν πέρασε ο χρόνος και κατέφθασε ο τουρισμός, πολλοί από τους κατοίκους του χωριού Πεύκοι πήγαν να ζήσουν κοντά στην ακτή και να δουλέψουν στον τουριστικό κλάδο. Οι εξοχικές κατοικίες έμειναν για πολλά χρόνια στο έλεος του καιρού και της φύσης, μέχρι που η Αλέκα (μητέρα της Μυρτώς Μπότσαρη) πήγε να επισκεφθεί μερικούς φίλους για διακοπές και είδε τον Ασπρο Ποταμό.

Ξεκίνησε από το μηδέν

Τα μετόχια, που αρχικά ήταν 20 κατοικίες χωρίς λουτρό ή τουαλέτα, ήταν μερικώς ανακαινισμένα περίπου 10 χρόνια νωρίτερα από έναν Αθηναίο αρχιτέκτονα που πέθανε. Ωστόσο εξακολουθούσε να απαιτείται εξωφρενικά πολλή δουλειά, οπότε ουσιαστικά η Αλέκα έπρεπε να αρχίσει από το μηδέν. Το όραμά της ήταν να ανακαινίσει τις κατοικίες για να παρέχουν άνεση, αλλά να διατηρήσει το παραδοσιακό στοιχείο, τόσο ατμοσφαιρικά όσο και δομικά, όσο το δυνατόν περισσότερο. Η Αλέκα συνέχισε τη δουλειά της με πολλή αγάπη μέχρις ότου τα μετόχια κατοικήθηκαν. Πλέον η κόρη της Αλέκας, Μυρτώ, διαχειρίζεται τον ξενώνα «Aspros Potamos», ο οποίος έχει μετατραπεί στον απόλυτα οικολογικό προορισμό της νοτιοανατολικής Κρήτης, με απίστευτη θέα στο φαράγγι από τη μία πλευρά και προς το Λιβυκό Πέλαγος από την άλλη.

Εύα Παπαδάτου