Μια εξαιρετική «Σονάτα σε κλειστό δωμάτιο»

Attikipress.gr |Ηλεκτρονική ενημέρωση.

Από την Ηρώ Μητρούτσικου

ΡΟΥΜΑΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ:

Οι μη κινηματογραφόφιλοι δε γνωρίζουν, ίσως, ότι ο ρουμανικός κινηματογράφος είναι σε συνεχή άνοδο τα τελευταία χρόνια.

Επί καθεστώτος Τσαουσέσκου (1965-1989) το κράτος επέβλεπε όλη τη φιλμική παραγωγή, αλλά οι ταινίες ήταν ελεγχόμενες. Μετά την κατάρρευση του καθεστώτος, παρότι οι σκηνοθέτες είχαν πλέον τη δυνατότητα να εκφραστούν ελεύθερα, αρχικά δημιουργήθηκε ένα κενό, έπειτα, όμως, ο ρουμανικός κινηματογράφος εκτινάχτηκε αναπάντεχα.

Οι ρουμανικές ταινίες άρχισαν,

η μία μετά την άλλη, να κερδίζουν βραβεία σε μεγάλα διεθνή φεστιβάλ. Στην αρχή θεωρήθηκε ως τυχαίο γεγονός, αλλά όταν κάτι έχει διάρκεια μόνον ως τέτοιο δεν μπορεί να θεωρηθεί. Η άνθηση του ρουμανικού κινηματογράφου αιφνιδίασε τους πάντες. Σύντομα, κάποιοι κριτικοί μίλησαν για «νέο κύμα» και η άποψη αυτή φαίνεται ότι βρήκε υποστηρικτές και καθιερώθηκε. Η πρόσφατη ιστορία της χώρας ήταν ακόμη παρούσα και είχε αφήσει πολλά τραύματα…

ΙΣΤΟΡΙΚΑ:

Ο Τσαουσέσκου, ένα χρόνο μετά την άνοδό του στην εξουσία (1966), απαγόρευσε την αντισύλληψη, έθεσε πολύ αυστηρές προϋποθέσεις για τις αμβλώσεις και επιβάρυνε φορολογικά όσους πολίτες παρέμεναν χωρίς παιδιά σε ηλικία άνω των 25 ετών. Αντίστοιχα, έδωσε σημαντική βοήθεια σε μητέρες με πέντε παιδιά, ενώ ανακήρυττε τις μητέρες με δέκα παιδιά ως «ηρωίδες» και τις παρασημοφορούσε. Το πρόγραμμα αυτό αύξησε σημαντικά τον ρουμανικό πληθυσμό, αλλά δημιούργησε προβλήματα οικονομικής εξαθλίωσης στις πολυμελείς οικογένειες, περιπτώσεις αστέγων, αλλά σήμανε και την εμφάνιση ενός νέου φαινομένου: της εγκατάλειψης παιδιών στους δρόμους, τα οποία μεγάλωναν ως ορφανά.

Ο ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ:

Ο Άντριαν Σιτάρου είναι ένας πολυβραβευμένος σκηνοθέτης. Από την πρώτη του ταινία (“Waves”, 2007, μικρού μήκους) ξεκίνησε να μαζεύει βραβεία. Εκτός της ταινίας για την οποία θα μιλήσουμε, οι προηγούμενες, μεγάλου μήκους, ταινίες του είναι:

“Κυριακάτικο Κάλεσμα” (2007), “Με τις Καλύτερες Προθέσεις” (2011).

Η ΤΑΙΝΙΑ «Σονάτα σε κλειστό δωμάτιο»:

Τι είναι ο χρόνος; Πώς τον προσδιορίζουμε; Τι ονομάζουμε ψυχολογικό και τι πραγματικό χρόνο και πώς επηρεάζει τη λήψη αποφάσεων ζωής, οι οποίες θα κρίνουν το μέλλον των σχέσεών μας με σημαντικούς ανθρώπους, όπως με την οικογένεια μας, για παράδειγμα.

Σε μια πατριαρχική οικογένεια, μετά την απώλεια της μάνας, οι σχέσεις παιδιών και πατέρα είναι τεταμένες και επιδεινώνονται ακόμη περισσότερο όταν, σε ένα οικογενειακό γεύμα, τα τέσσερα, ενήλικα παιδιά της οικογένειας μαθαίνουν ότι ο γυναικολόγος πατέρας τους, επί Τσαουσέσκου, κατέδιδε γυναίκες που ήθελαν να κάνουν έκτρωση. Ο πατέρας αντιπαραβάλλει ότι αυτό ήταν σύμφωνο και με τις δικές του πεποιθήσεις -όχι μόνο με του καθεστώτος- και σ’ αυτή του την πεποίθηση χρωστούν τη ζωή τους τα δυο μικρότερα παιδιά, καθώς η σύλληψή τους ήταν ατύχημα και όχι προγραμματισμένη.

Σε ένα άκρως ρεαλιστικό περιβάλλον, ένα κανονικότατο σπίτι πολύτεκνης οικογένειας, ο σκηνοθέτης Σιταρού κοιτάζει κατάματα πολλαπλά προβλήματα ηθικής, χωρίς, ούτε στιγμή, να γίνεται διδακτικός. Καμία προσπάθεια ωραιοποίησης της εικόνας. Μόνη μουσική το κομμάτι που μαθαίνουν τα δυο αδέρφια να παίζουν στο τάμπλετ, κλεισμένα στο κοινό τους δωμάτιο, η “Σονάτα του σεληνόφωτος” του Μπετόβεν, που δίνει την έμπνευση για τον τίτλο.

Η χειροκίνητη κινηματογράφηση, οι ικανότατοι ηθοποιοί με τους φυσικότατους διαλόγους και τους αυτοσχεδιασμούς συμβάλλουν σε ένα ντοκιμαντερίστικο αφηγηματικό στιλ.

Μια ταινία στην οποία οι ήρωες της βιώνουν μία τραγωδία εφάμιλλη της αρχαίας και έρχονται σε σύγκρουση μεταξύ τους, εξαιτίας των ηθικών διλημμάτων που αντιμετωπίζουν. Η επιλογή των γονιών να μη ρίξουν τα δίδυμα διαφορετικού φύλου, έρχεται στο φως, δημιουργώντας εντάσεις. Μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη αποκαλύπτει την αιμομικτική σχέση των δυο 19χρονων αδερφιών.

Η διαφωνία τους στο αν θα κρατήσουν το παιδί-«μίασμα» ή όχι, οδηγεί σε ρήξεις και τότε, όλοι στην οικογένεια, βρίσκονται στην αντίπερα όχθη των αρχικών τους απόψεων.

Η πορεία από την Ύβρη στη Νέμεση διαδέχεται σκηνές έντονου ρεαλιστικού χαρακτήρα, με αρκετή αναρχία στη σύνδεσή τους. Κυρίως εσωτερικά πλάνα ενώ η ταινία ανοίγει και κλείνει με το ίδιο εξωτερικό πλάνο κλείνοντας έναν κύκλο και ταχτοποιώντας κάποια όπως συνηθίζει να κάνει η φύση. Ωστόσο, στη γωνία, η μεγάλη αδερφή κάθεται μόνη, σαν να μην συμφωνεί με όσα συμβαίνουν κι όλοι οι άλλοι αποδέχτηκαν…

Εξαιρετικό όλο το cast της ταινίας.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ 1:

Παρεμφερές θέμα είχε και η βραβευμένη ταινία “4 Μήνες, 3 Εβδομάδες και 2 Μέρες”

(2007), του -επίσης βραβευμένου- Ρουμάνου Κριστιάν Μουνγκίου, αν και αυτή εκτυλίσσεται πριν τη πτώση του Τσαουσέσκου.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ 2:

Στην Πολωνία -η οποία κυβερνάται από τη συντηρητική Δεξιά- πριν λίγες μέρες, στις 6/10/2016, μία μαζική διαδήλωση γυναικών κατάφερε να αποτρέψει την ψήφιση σχεδίου νόμου, ο οποίος απαγόρευε τις αμβλώσεις!

ΣΗΜΕΙΩΣΗ 3:

Χαρακτηριστικό του ρουμανικού (ή του βαλκανικού, γενικότερα, κινηματογράφου) είναι το συνεχές και αδιάκοπο κάπνισμα των πρωταγωνιστών; Το αναμμένο τσιγάρο καθιστά δυσκολότερη την κινηματογράφηση και το δέσιμο των πλάνων· παρόλα αυτά η επιμονή των σκηνοθετών να δείχνουν απλούς ανθρώπους, οι οποίοι ανάβουν, κυριολεκτικά, το ένα τσιγάρο μετά το άλλο – προφανώς, επιβαλλόμενη ίσως από τον ακραίο νατουραλισμό της κινηματογράφησης- καταδεικνύει μια θλιβερή πραγματικότητα για τους Ρουμάνους και για την υγεία του συγκεκριμένου έθνους. Επίσης, στα δικά μας μάτια -που έχουμε συνηθίσει στον δυτικό κινηματογράφο και τηλεόραση, όπου το τσιγάρο έχει εξοβελιστεί- φαντάζει ως τραγική και άρρωστη κατάσταση.

ΠΡΟΣΕΧΩΣ:\

«Frantz»

Ασπρόμαυρος Φρανσουά Οζόν εποχής, με εμβόλιμες έγχρωμες πινελιές και διακρίσεις στο Φεστιβάλ Βενετίας. Σε μια μικρή γερμανική πόλη μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Άννα θρηνεί καθημερινά στον τάφο του αρραβωνιαστικού της, θύμα μιας μάχης σε γαλλικό έδαφος. Μια μέρα ένας νεαρός, γοητευτικός Γάλλος, ο Αντριάν, αφήνει λουλούδια στον τάφο. Η παρουσία του -μετά την ήττα της Γερμανίας στον πόλεμο- θα προκαλέσει όχι μόνο αντιδράσεις αλλά και πάθη.

«Julieta»

Ο Πέδρο Αλμοδόβαρ επιστρέφει με ένα γυναικείο δράμα. Η Χουλιέτα ζει με την κόρη της, Αντία. Και οι δύο υποφέρουν σιωπηλά για την απώλεια του συζύγου και πατέρα της. Μερικές φορές, όμως, η θλίψη δεν φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά – τους απομακρύνει ακόμη περισσότερο. Όταν η Άντια κλείσει τα 18, θα εγκαταλείψει την μητέρα της χωρίς καμία εξήγηση και η Χουλιέτα θα ξεκινήσει να την αναζητά με κάθε δυνατό τρόπο. Το μόνο που θα ανακαλύψει είναι το πόσο λίγο γνωρίζει την ίδια της την κόρη.

Το άρθρο Μια εξαιρετική «Σονάτα σε κλειστό δωμάτιο» εμφανίστηκε πρώτα στο Alphafreepress.gr.