Άρθρο: Ο τετραγωνισμός του κύκλου

Από τον Γιώργο Ζαχάρη

Αν διάλεγα ένα σχήμα για τη δημοκρατία, θα ήταν σίγουρα αυτό του κύκλου. Επιλογή καθόλου τυχαία, δεδομένου ότι ο κύκλος ενυπήρχε διαχρονικά σε κάθε μορφή δημοκρατικής διαδικασίας. Από τις στρογγυλές ασπίδες των αρχαίων οπλιτών-πολιτών (που μέσα από τη συμμετοχή τους στις πολεμικές συγκρούσεις απαίτησαν από τους ευγενείς περισσότερα πολιτικά δικαιώματα) μέχρι τα βουλευτήρια και τα θέατρα των αρχαίων πόλεων-κρατών και τους κυκλοτερείς χορούς στη διασκέδαση, το σχήμα αυτό χαρακτηρίζει

την ισότιμη αντιμετώπιση και την απουσία αγκυλώσεων. Στον αντίποδα, διαχρονικά τα απολυταρχικά καθεστώτα -με αποκορύφωμα το Γ΄ Ράιχ και τα κρατικά μορφώματα στο σιδηρούν παραπέτασμα- χρησιμοποίησαν το πομπώδες, το υπερμέγεθες και τη γωνία για να προβάλλουν υλικά τις ιδεολογικές πεποιθήσεις τους. Ο κύκλος όμως υπήρξε πάντοτε το σύμβολο της ολοκλήρωσης, της πληρότητας και της λογικής.

Από την άλλη, στη σύγχρονη Ελλάδα των μνημονίων φαίνεται να έχει χαθεί κάθε ίχνος αποστρογγυλωμένης λογικής. Οι πατέρες του έθνους θυμίζουν περισσότερο… νοικοκυρές σε απόγνωση. Οι περισσότεροι δημοσιογράφοι μεταπηδούν από τη θέση του υποστηρικτή της κυβέρνησης σε αυτή του τιμητή των πάντων με την αμεριμνησία του πίθηκου που αλλάζει δέντρο και ανάλογα με τις μισθολογικές τους διακυμάνσεις (στο σχολείο είχα μάθει και για άλλες δύο εξουσίες, αλλά δυστυχώς τις ξέχασα). Και ο λαός, που όλα αυτά τα χρόνια ματαιοπονούσε προσπαθώντας να ισορροπήσει ανάμεσα σε μια παράδοση που έφθινε και τη στιγμιαία ευτυχία της απόλαυσης και των εύκολων δανείων, έχει μείνει αποσβολωμένος. Χωρίς ιδανικά, χωρίς ελπίδες… Στέκει απέναντι στα μνημόνια σαν παιδί που μόλις συνειδητοποίησε τη μονιμότητα του θανάτου. Δεν μπορεί να κουνηθεί, δεν μπορεί να πιστέψει. Αμήχανος, περιμένοντας τον από μηχανής θεό, παρακολουθεί απαθής την πτώση του. «Τα έθνη δεν αυτοκτονούν», θα μου πείτε. «Αν υπήρχε ένας ηγέτης», θα μου πείτε. Τουλάχιστον, τετραγωνίσαμε τον κύκλο…