Θα γκρέμιζες αυτή την Αθήνα;

Θέλω να μου μιλήσεις ανοιχτά. Να μου πεις όλη την αλήθεια. Τι σκέφτεσαι όταν περνάς από το Γκάζι, τα Πατήσια, το Παγκράτι; Tι σου έρχεται στο μυαλό όταν επισκέπτεσαι το γραφείο φίλου στην Πειραιώς και παρατηρείς από το τζάμι το απέναντι ερείπιο; Ή όταν βλέπεις τις τεράστιες «υπογραφές» των κατασκευαστών στους τοίχους των «εκτρωμάτων» που έχτισαν;

Γράφει ο Ανδρέας Ζαμπούκας

Προβληματίστηκες ποτέ με τις δεκάδες κεραίες στις ταράτσες (μόνο μία χρειάζεται για όλη την πολυκατοικία...!), ένιωσες άσχημα με τους «ατάκτως ερριμμένους» ηλιακούς, με τα «καγκελωμένα» (χωρίς λόγο) μπαλκόνια

Ξέρω τι θα μου πεις. Το συνήθισες, σου πέρασε απ΄ το μυαλό ότι κάτι δεν πάει καλά αλλά μετά το συνήθισες. Και για να παρηγορηθείς το είδες σουρεαλιστικά. Άρχισες θεωρίες για «μεταμοντέρνα» προοπτική του αστικού τοπίου, για εικόνα ενός πελώριου «λατομείου» που αντανακλά τη φωτεινή και έμφυτη δημιουργική «αναρχία» των Ελλήνων και κάτι τέτοια. Μαλακίες! Όσο κι αν προσπάθησες να την εξωραΐσεις η Αθήνα ήταν και θα είναι ένα αμερικάνικο κακέκτυπο του μεταπολεμικού επαρχιωτισμού, που θυμίζει Βηρυτό ή βομβαρδισμένη Λωρίδα της Γάζας!

Στην πραγματικότητα, αυτό που δεν θέλεις να πεις γιατί θα σε πάρω στο ψιλό, είναι η σκοτεινή σου σκέψη να γκρεμίσεις την πόλη! Αυτό σκέφτεσαι χρόνια, δεκαετίες τώρα και φοβάσαι να μιλήσεις. Πολύ θα ήθελες να δεις γερανούς να ρίχνουν τετράγωνα στο κέντρο, μπουλντόζες να ισοπεδώνουν γειτονιές στο Μπραχάμι, δυναμίτες να κατεδαφίζουν πολυκατοικίες φαντάσματα στους Αμπελόκηπους (άκου όνομα για περιοχή χωρίς ίχνος πρασίνου).

Γίνεται όμως, πολιτική με φαντασιώσεις και «ευσεβείς πόθους»; Εξαρτάται τη φαντασίωση. Γιατί θα πρέπει να τεθούν δύο βασικά ερωτήματα για το μέλλον και την επιβίωση, όχι μόνο της πόλης αλλά και ολόκληρης της χώρας. Και τα δύο είναι οικονομικά και απολύτως ζωτικά. Θέλω να μου απαντήσεις αν έχεις μία, έστω μία, εφαρμόσιμη ιδέα για την επανεκκίνηση της αγοράς ακινήτων (δεν θέλω να ξανακούσω για δάνεια και νέες κατασκευές με καταχρεωμένους ανέργους και 250.000 απούλητα σπίτια!). Έλα μετά, να υπολογίσουμε μαζί τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό της Αθήνας (πόσοι δουλεύουν κανονικά στα 4,5 εκατομμύρια κατοίκων; ) για να δούμε πόσο κεμπάπ και πόσους καφέδες μας παίρνει να καταναλώσουμε ακόμα…

Μην έχεις τύψεις. Η Αθήνα θέλει γκρέμισμα! Για μια χώρα 10 εκατομμυρίων, με μικροκαπιταλιστική οικονομία της «φούσκας», δεν μπορεί πλέον, να συντηρείται άλλο αυτό το άντρο του αποπροσανατολισμού και της συγκάλυψης κάθε πολιτισμικής παράνοιας.

Επειδή όμως, δεν ζούμε στην εποχή των αυτοκρατόρων που πραγματοποιoύσαν μεγαλόπνοα σχέδια (Ο Βαρόνος Haussmann γκρέμισε το μισό Παρίσι και έφτιαξε την πόλη που ξέρεις σήμερα…) και δεν ελπίζουμε σε εθνικά πλάνα από κακομοίρηδες πολιτικούς, ας αρκεστούμε σε μικρές ρεαλιστικές παρεμβάσεις.

Πριν λίγες μέρες, συναντήθηκε ο Καμίνης με τον υπουργό περιβάλλοντος Μανιάτη να συζητήσουν το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Αστικής Παρέμβασης (ΣΟΑΠ) για την Αθήνα και τη φροντίδα ακατοίκητων κτιρίων. Κάτι άλλο πιο σημαντικό, γιατί ίσως αποτελέσει πρότυπο, είναι η δημιουργία γειτονιάς στον Κεραμεικό από μια εταιρεία (Oliaros) που αγόρασε ένα-ένα μικρά εγκαταλελειμμένα σπίτια. Το σκέφτονται πολύ σοβαρά κι άλλες. Ρίξε μια ματιά στη συνοικία Ουζιέλ στη Θεσσαλονίκη, στη γειτονιά με τις εργατικές πολυκατοικίες πίσω από τον Άγιο Σώστη στη Συγγρού.

Όπως και να ΄χει, αυτή η πόλη, χωρίς τη θεαματική μείωση του πληθυσμού της (το πολύ δύο εκατομμύρια) και χωρίς την απελευθέρωση πολεοδομικών δράσεων, δεν θα κρατήσει για πολύ. Και δεν σου μιλάω για λίγες δεκαετίες που θα περιφέρεις το δικό σου σαρκίο. Μιλάω για το μακρινό μέλλον, που θα σε ενδιέφερε, αν δεν ήσουν βουτηγμένος στον φτηνό ανατολίτικο και καταναλωτικό ναρκισσισμό σου. Γιατί αυτός είναι που τρέφει τον επαρχιωτισμό σου και την αίσθηση του εφήμερου. Αυτός είναι που σου διέλυσε τη συνείδηση και έπαψες να κατανοείς την κοινότητα, ως στοιχείο πολιτισμού και διάρκειας στον χρόνο

Προχώρα τη λοιπόν, τη φαντασίωση και ξεκίνα το γκρέμισμα. Ξέρω ότι το 'χεις ήδη σχεδιάσει αλλά δεν έχεις διέξοδο να το προτείνεις κάπου. Κλεισμένος όπως είσαι στο ατελιέ με τα σχέδια, στο γραφείο με τη μελέτη, στο εργαστήριο με τους φίλους, στο υπουργείο με τους συμβούλους. Ξεκίνα όμως, μάζεψε κι άλλους και βρείτε τρόπο να πείσετε κόσμο να συμφωνήσουν. Δώσε κίνητρα και κάν’ τους να καταλάβουν ότι δεν αξίζει να διατηρούν ερείπια χωρίς αντίκρισμα. Οι μεγάλες παρεμβάσεις στο παραλιακό μέτωπο, στο Ελληνικό και στην Πανεπιστημίου θα δημιουργήσουν συνθήκες σπουδαίων εμπνεύσεων. Τέτοιες ευκαιρίες μην τις αφήσεις να πάνε χαμένες!

Αργά ή γρήγορα, θα αναγκαστείς να το κάνεις από το πρόσταγμα των καιρών. Και βάλ' το καλά στο μυαλό σου: Αθήνα σε 100 χρόνια, μ΄ αυτή τη μορφή, δεν πρόκειται να υπάρχει. Ή, τουλάχιστον, δεν θα κατοικείται από Έλληνες…

Το διαβάσαμε στο protagon.gr