Προσφυγικό: Αμηχανία σε Βρυξέλλες και Βερολίνο, η αβελτηρία της Αθήνας και η αδιαφορία της Άγκυρας

Μιλώντας με Ευρωπαίους, ιδιαίτερα με Γερμανούς, καταλάβαινε κανείς απολύτως πως το προσφυγικό πρόβλημα έχει περάσει στην πρώτη θέση της ατζέντας. Η ελληνική υπόθεση απασχόλησε έως το καλοκαίρι, πλην όμως στη συνέχεια αντικαταστάθηκε από ένα πρόβλημα που με πολύ απτό τρόπο θίγει την εύθραυστη ευημερία των Ευρωπαίων πολιτών, με πολιτικό κόστος για τις κυβερνήσεις των εθνικών κρατών.

Ανάλυση: Γιώργος Ευγενίδης

Τα μηνύματα από το Βερολίνο ήταν ενδεικτικά της πορείας.

Η Γερμανία πέρασε γρήγορα από τη φάση της Willkommenspolitik, της πολιτικής της υποδοχής και της ενσωμάτωσης, σε πιο σκληρά μέτρα, όπως η μείωση των οικογενειών που έρχονται μετά τους πρόσφυγες που ταυτοποιούνται στην Ευρώπη, η αναγνώριση των χωρών του Μαγκρέμπ ως «ασφαλή κράτη», προκειμένου οι προερχόμενοι από αυτά να αντιμετωπίζονται στο εξής ως οικονομικοί μετανάστες και όχι ως πρόσφυγες, ενώ οι Βαυαροί Χριστιανοκοινωνιστές εξακολουθούν να πιέζουν για ανώτατα όρια στην εισροή προσφύγων, κάτι που δεν θέλει με τίποτα να δεχθεί η Άνγκελα Μέρκελ. Πολλοί στοιχηματίζουν πως η Καγκελάριος, η οποία πρόκειται σε λίγες μέρες να δώσει στη δημοσιότητα το δεύτερο πλαίσιο πολιτικής για τους πρόσφυγες, το Asylpaket II, είναι υπό πίεση. Το χειρότερο είναι πως δεν έχει καθαρό πολιτικό ορίζοντα μπροστά της. Έχει εκλογές σε τρία κρατίδια τον Μάρτιο και εθνικές εκλογές το 2017. Πολλοί είναι αυτοί που στοιχηματίζουν πως οι καλές μέρες στο Βερολίνο έχουν περάσει. Κάποιοι άλλοι εικάζουν πως κ. Μέρκελ έχει εισέλθει σε αυτή τη φάση, από την οποία ελάχιστοι πολιτικοί μπορούν να αποδράσουν, αν μπουν: τη φάση της πτώσης. Μπορεί να αληθεύει, αλλά προς ώρας δεν έχει φανεί η εναλλακτική.

Η αμηχανία των Βρυξελλών

Η αμηχανία του Βερολίνου αντανακλάται και στις Βρυξέλλες. Η έκθεση προόδου για την Ελλάδα που παρουσιάστηκε στο Κολλέγιο των Επιτρόπων για την Ελλάδα είναι ιδιαιτέρως επιβαρυντική, πλην όμως προέρχεται από τον Νοέμβριο. Ακόμα και έτσι όμως, πρόκειται για ράπισμα για την Ελλάδα, η οποία ακόμα προσπαθεί να ολοκληρώσει τα hotspots, τα οποία έχουν ζητήσει οι Ευρωπαίοι. Όπως διαβεβαίωναν τρεις ανώτερες κυβερνητικές και ευρύτερα πολιτικές πηγές το KoolNews.gr, η Ελλάδα θα έχει ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, το αργότερο μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου, με τα 5 hotspots να λειτουργούν. Οι δήμαρχοι των νησιών που αυτά θα εγκατασταθούν αμφιβάλλουν όμως. Εξηγούν πως, ακόμα και αν ολοκληρωθούν οι οικοδομικές εργασίες, θα υπάρχουν προβλήματα με την αποχέτευση και την ύδρευση φερ ειπείν. Γι΄αυτά τα πρακτικά ζητήματα κανείς δεν μπορεί να μιλήσει με απόλυτη βεβαιότητα. Αυτό όμως που είναι σαφές, σύμφωνα με τις πληροφορίες του KoolNews.gr, είναι πως, ακόμα και αν η διαδικασία της ταυτοποίησης στα νησιά έχει βελτιωθεί, εν τέλει δεν έχει τελειοποιηθεί, με τις ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται επί τόπου να εκφράζουν ακόμα παράπονα για τον τρόπο που «τρέχει» η διαδικασία.

Στις Βρυξέλλες αναγνωρίζουν πως η Ελλάδα κάνει πρόοδο. Άλλωστε, έπρεπε να ξεκινήσει από το μηδέν τη διαδικασία διαμόρφωσης υποδομών για τους πρόσφυγες, τη φιλοξενία και την ταυτοποίησή τους. Κανείς δεν θα ξεχάσει τις καλοκαιρινές εικόνες χάους από τη Λέσβο. Πλην όμως, η πρόοδος δεν φτάνει για να μπορέσουν να ανακοπούν οι προσφυγικές ροές. Το επιχείρημα είναι το εξής: αν η διαδικασία της ταυτοποίησης γίνει απολύτως αυστηρά, τότε πολλοί από τους αιτούντες ασύλου θα απορριφθούν και έτσι θα σταλεί ένα μήνυμα σε όσους θέλουν να έρθουν στην Ευρώπη και δεν πληρούν απολύτως τα κριτήρια ενός πρόσφυγα. Υπό αυτό το πρίσμα, αν και η έκθεση που εξέτασε το Κολλέγιο των Επιτρόπων ήταν παλαιότερη, η προειδοποίηση είναι σαφής: έχετε τρεις μήνες για να διορθώσετε την κατάσταση, αλλιώς θα τεθεί ευθέως το ζήτημα των συνοριακών ελέγχων. Κάποιοι εκτιμούν πως η απειλή επικρέμαται ως έχει για να βελτιώσει η Ελλάδα την απόδοσή της. Κάποιοι άλλοι, σκεπτόμενοι πιο…μακιαβελικά, το εκλαμβάνουν ως πρόκριμα για την κοινή ακτοφυλακή στο χώρο του Αιγαίου, με τη Frontex σε κυρίαρχο ρόλο.

Προς αυτό, είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον η τοποθέτηση του Γερμανού κυβερνητικού εκπροσώπου Στέφεν Ζάιμπερτ στο briefing της Τετάρτης. Ο κ. Ζάιμπερτ επανέλαβε ότι «η κατάσταση, όπως είναι τώρα μεταξύ δύο χωρών, οι οποίες στο κάτω κάτω είναι μέλη του ΝΑΤΟ, με τους διακινητές να μπορούν να δρουν σχεδόν ανενόχλητοι και να θέτουν καθημερινά σε κίνδυνο τη ζωή ανθρώπων, είναι απαράδεκτη και θα έπρεπε να είναι απαράδεκτη και για τις δύο χώρες που αφορά αυτό το θέμα».

Συν τοις άλλοις, την αμηχανία στην καρδιά της Ευρώπης τροφοδοτεί και η αμηχανία πολλών χωρών να δεχτούν πρόσφυγες στο έδαφός του. «Κάνουν πως δεν έχουμε μια συμφωνία για να μοιραστούν οι πρόσφυγες, κάνουν πως δεν υπάρχουν», λέει ευρωπαϊκη πηγή στο KoolNews.gr. Πλην όμως, οι διαπιστώσεις δεν φτάνουν και η ΕΕ δεν κάνει αρκετά, προκειμένου το κοινό βάρος να μοιραστεί αναλογικά.

Ο ρόλος της Τουρκίας και το…παζάρι

Και κάπου εδώ ερχόμαστε στην Τουρκία. Βρυξέλλες και Βερολίνο αναγνωρίζουν πως η Τουρκία έχει ρόλο-κλειδί για την επίλυση του προβλήματος. Πλην όμως, η συμφωνία του Νοεμβρίου δεν δουλεύει καθόλου. Ο Ιανουάριος κοντεύει να τελειώσει και η Τουρκία δεν εφαρμόζει ούτε τα πρωτόκολλα επανεισδοχής, δεν παίρνει πίσω μετανάστες δηλαδή, ούτε μπλοκάρει τα σύνορά της, με αποτέλεσμα, σύμφωνα με τον αρμόδιο Έλληνα υπουργό, 60.000 άνθρωποι να έχουν περάσει εσχάτως από την Τουρκία προς τα Ελληνικά παράλια. Ο Τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου έκανε προσφάτως ηγετική εμφάνιση στο Βερολίνο, γνωρίζοντας πως βρίσκεται σε θέση ισχύος. Δεν υπήρξε καμία ουσιαστική πρόοδος στη συνάντηση με τη Μέρκελ και όλα παραπέμπονται για την επόμενη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, στην οποία η Τουρκία είναι καλεσμένη. Μέχρι τότε, η σχέση αλληλεξάρτησης ΕΕ-Τουρκίας θα συνεχιστεί, χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα. Απλώς, η Τουρκία θα επιμένει να μοχλεύει την κατάσταση, προκειμένου να αποκομίσει τα μεγαλύτερα δυνατά οφέλη, πριν ξεκινήσει να κάνει σοβαρή δουλειά. Εν άλλοις λόγοις, τουρκικό παζάρι.

Η ελληνική αντίδραση: too little, too late;

Στην Ελλάδα, τα πολιτικά κόμματα άργησαν να αντιληφθούν τις προεκτάσεις του προσφυγικού. Δεν ήταν απλά ένα ανθρωπιστικό ζήτημα. Ήταν και είναι ίσως η μεγαλύτερη άσκηση για την ενότητα της ΕΕ. Δεν είναι μυστικό πως η κυβέρνηση θέλησε να χρησιμοποιήσει το προσφυγικό ως μόχλευση για παραχωρήσεις στο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Στο πρόσφατο ταξίδι του σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος κουβαλούσε μαζί του μια έκθεση της ΤτΕ για το δημοσιονομικό κόστος του προσφυγικού. Υπολόγιζε το κόστος στα 600 εκ. για το 2015 και προέβαλλε περίπου παρόμοιες ανάγκες για το 2016. Η στρατηγική αυτή ηττάται στην πράξη. Οι θεσμοί δεν κάνουν παραχωρήσεις στο οικονομικό σκέλος, μιας και το ΔΝΤ, μεταξύ άλλων, δεν έχει κανένα ενδιαφέρον για τέτοια ζητήματα, ενώ δύσκολα ένα κοινοβούλιο, όπως το γερμανικό φερ ειπείν, θα μπορούσε να περάσει ευνοϊκές ρυθμίσεις για το ελληνικό πρόγραμμα, όταν όλοι βρίσκονται υπ’ ατμόν λόγω προσφυγικού.

Ο πρωθυπουργός βλέπει ένα blame game με θύμα την Ελλάδα. Η κυβερνητική εκπρόσωπος Όλγα Γεροβασίλη σημείωσε πως «το θέμα είναι πολύ σοβαρό και η τακτική της αλληλοεπίρριψης ευθυνών δεν συνιστά αποτελεσματική διαχείριση ενός ιστορικών διαστάσεων προβλήματος, για το οποίο απαιτείται η κοινή δράση των χωρών της Ευρώπης. Η Ελλάδα ξεπερνά τον εαυτό της προκειμένου να τηρήσει τις υποχρεώσεις της. Αναμένουμε από όλους να πράξουν το ίδιο».

Στη ΝΔ έχει σημάνει κόκκινος συναγερμός. «Το προσφυγικό - μεταναστευτικό είναι ένα ζήτημα, το οποίο φοβάμαι ότι θα μας απασχολήσει πάρα πολύ έντονα τις επόμενες εβδομάδες. Κι εγώ ανησυχώ ιδιαίτερα για τις πληροφορίες, οι οποίες μας έρχονται σχετικά με εξελίξεις, που αφορούν τη θέση της Ελλάδας στη ζώνη του Σένγκεν. Θα ήταν καταστροφικές, όχι μόνο για τη χώρα μας, αλλά συνολικά για το Ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Eμείς, ως Νέα Δημοκρατία, θα αναλάβουμε μια σειρά από πρωτοβουλίες για να υποστηρίξουμε τη θέση της χώρας μας. Διότι το ζήτημα αυτό έχει εθνική διάσταση. Και σε αυτό το ζήτημα δε χωρούν μικροκομματικές σκοπιμότητες», σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της ΔΗΜΑΡ Θανάση Θεοχαρόπουλο, ενώ τη Δευτέρα θα συναντηθεί συνοδεία της συντονίστριας του τομέα Εξωτερικών και Άμυνας Ντόρας Μπακογιάννη και του συντονιστή του τομέα Μεταναστευτικής Πολιτικής Βασίλη Κικίλια με τον Γιάννη Μουζάλα.

Το ζήτημα είναι ποια είναι η στρατηγική της χώρας για τις επερχόμενες εξελίξεις. Ως προς αυτό, οι αιτιάσεις του πρωθυπουργού για blame game δεν θα είναι αρκετές, ούτε οι πρωτοβουλίες της ΝΔ. Διότι, όλοι και περισσότεροι έχουν αρχίσει να διερωτώνται, μήπως στην περίπτωσή μας συμβαίνει αυτό που λένε οι Αγγλοσάξονες: too little, too late (πολύ λίγα, πολύ αργά).

The post Προσφυγικό: Αμηχανία σε Βρυξέλλες και Βερολίνο, η αβελτηρία της Αθήνας και η αδιαφορία της Άγκυρας appeared first on KoolNews.