Οι αλλαγές ηγεσίας και οι διασπάσεις της ΝΔ – Ένα διδακτικό χρονικό από τον Ράλλη ως τον Σαμαρά

Στη ΝΔ υπάρχει ο ιδιότυπος κανόνας που ακολουθεί σχεδόν κάθε πρόεδρο του κόμματος: «Έχασες; Έφυγες!». Αυτός ο κανόνας επιβεβαιώνεται από πλείστα όσα παραδείγματα στην πορεία των χρόνων. Μπορεί άραγε να βρει εφαρμογή και στην περίπτωση του Αντώνη Σαμαρά;

Ρεπορτάζ: Γιώργος Ευγενίδης

Ο πρώτος αρχηγός της ΝΔ, ο ιδρυτής της, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν έχασε ποτέ

εκλογές. Αντελήφθη όμως τι πήγαινε να συμβεί στις εκλογές του 1980 και εκμεταλλευόμενος την ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία που διέθετε από τις εκλογές του 1977 η ΝΔ μεταπήδησε στο Προεδρικό Μέγαρο, αφήνοντας στο «πόδι» του τον Γιώργιο Ράλλη, οποίος κέρδισε τον Ευάγγελο Αβέρωφ στην εσωκομματική διαδικασία.

Ο Ράλλης, ένας πραγματικός ευπατρίδης και εξαιρετικά αξιοπρεπής πολιτικός (μνημειώδης έχει μείνει η ατάκα «δεν θέλω ου» για τις γιούχες των ψηφοφόρων της ΝΔ σε κεντρική συγκέντρωση του κόμματος), πλην όμως δεν είχε, όπως έχουν παραδεχτεί πολλοί νεοδημοκράτες, την ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα του Καραμανλή, με αποτέλεσμα απλά να μείνει θεατής στις εκλογές του 1981, όπου το ΠΑΣΟΚ ισοπέδωσε στην κυριολεξία τη ΝΔ, πετυχαίνοντας μια ευρύτατη νίκη με πάνω από 10 μονάδες διαφορά.

Στον Ράλλη δεν έμενε κανείς άλλος δρόμος πλην της αποχώρησης, Άλλωστε, αμέσως μετά τις εκλογές 61 βουλευτές του κόμματος είχαν άρει την εμπιστοσύνη τους στο πρόσωπό του. Ο Γεώργιος Ράλλης κινεί τις διαδικασίες αντικατάστασής του, με εκλεκτορικό σώμα την ΚΟ. Υποψήφιοι τον Νοέμβριο του 1981 είναι ο Ευάγγελος Αβέρωφ, ο οποίος το 1980 ήταν εκ νέου υποψήφιος για την προεδρία, ο Κωστής Στεφανόπουλος και ο Γιάννης Μπούτος.

Ο δεξιότερος του Ράλλη Αβέρωφ, ένας άνθρωπος με βαθιά καλλιέργεια και σημαντική προσφορά στα κοινά μέχρι εκείνη τη στιγμή, ο οποίος όμως είχε και τη φήμη του απηνούς αντικομμουνιστή αναλαμβάνει τις τύχες της τραυματισμένης ΝΔ. Δεν έμελλε να μακροημερεύσει. Μπορεί οι προεκλογικές πλάνες του ΠΑΣΟΚ να διαψεύδονται η μία μετά την άλλη και ο Ανδρέας Παπανδρέου να οδηγείται σε πολιτικές εξορθολογισμού, η ΝΔ του Αβέρωφ όμως έμοιαζε με ένα κλειστό και μίζερο κόμμα, χωρίς προοπτική να ανοιχτεί εκ νέου σε ευρύτερα στρώματα. Η ήττα στις ευρωεκλογές του 1984 ήταν η φυσική κατάληξη.

Η εποχή Μητσοτάκη

Η ήττα της ΝΔ οδηγεί σε νέα εσωκομματική διαδικασία, νικητής της οποίας θα βγει ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο οποίος δεν ήταν ιδρυτικό στέλεχος της ΝΔ. Ηττημένος και πάλι ο Κωστής Στεφανόπουλος. Ενόψει όμως των κρίσιμων εκλογών του 1985 επικρατεί ένα εσωκομματικό moratorium. Η ΝΔ χάνει εκ νέου στις εκλογές του 1985. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης βλέπει τη ΝΔ να μπαίνει σε κύκλο εσωστρέφειας. Οι βουλευτές Λιβανός και Μπούτος (υποψήφιος για την προεδρία το 1981) ανεξαρτητοποιούνται και το κόμμα βρίσκεται σε περιδίνηση. Πιστός στον άγραφο κανόνα, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης παραιτείται λίγο αργότερα και θέτει ζήτημα εκλογής νέου προέδρου. Στη διαδικασία που ακολουθεί είναι ο μόνος υποψήφιος και παίρνει 82 ψήφους, υπάρχουν όμως και 37 λευκά.

Η πρώτη διάσπαση

Και τότε ήρθε η διάσπαση. 10 βουλευτές της ΝΔ, προεξάρχοντος του Κωστή Στεφανόπουλου αποχωρούν από τη ΝΔ και ιδρύουν τη Δημοκρατική Ανανέωση. Οι κύριοι Στρατήγης, Αναστασόπουλος, Μουτζουρίδης, Γιατράκος, Μαλεβίτης, Βρεττάκος, Πρίτσος, Μανουσάκης και Γάτος είναι μαζί με τον μετέπειτα Πρόεδρο της Δημοκρατίας αυτούς που διαρρηγνύουν την ενότητα της ΝΔ. Το κόμμα θα πορευθεί ως έχει, ενώ η νίκη στις εκλογές του 1989 και του 1990 θα οδηγήσει εν τέλει στον σχηματισμό κυβέρνησης το 1990 με κρίσιμο βουλευτή που κρίνει το αν θα υπάρξει κυβέρνηση τον παντελώς άγνωστο βουλευτή Υπολοίπου Αττικής της ΔΗΑΝΑ Θοδωρή Κατσίκη. Ο Κατσίκης μπορεί να είχε εκλεγεί βάσει του σχεδόν παράλογου εκλογικού νόμου που είχε τότε σχεδιάσει ο Μένιος Κουτσόγιωργας, δεν είχε εκλεγεί όμως ο Κωστής Στεφανόπουλος ως πρόεδρος του κόμματος.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα πορευθεί μέχρι το 1993, όταν ο επίσης άγνωστος βουλευτής Κιλκίς Γιώργος Συμπιλίδης θα ακολουθήσει το παράδειγμα άλλων βουλευτών της ΝΔ που είχαν παραιτηθεί μέσα στην τριετία, με μια μόνο διαφορά: εκείνοι οι βουλευτές (Σταμάτης, Γεροντόπουλος, Στεφανόπουλος) παραιτούνταν και παρέδιδαν την έδρα τους. Ο Συμπιλίδης κράτησε την έδρα του, σε συνεννόηση με τον Αντώνη Σαμαρά και η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη κατέρρευσε.

Η φθαρμένη από τη διακυβέρνηση και τη σκανδαλολογία ΝΔ χάνει καθαρά από το ΠΑΣΟΚ, χωρίς όμως να καταποντιστεί. Και ενώ η πλειοψηφία των νεοδημοκρατών επιθυμεί την παραμονή Μητσοτάκη στην αρχηγία, εκείνος υπακούει εκ νέου στον κανόνα και αποχωρεί, μόνο που αυτή τη φορά δεν θέτει εκ νέου υποψηφιότητα, όπως το 1985. Στηρίζει τον ηγέτη της εσωκομματικής του αντιπολίτευσης Μιλτιάδη Έβερτ (μαζί με τον Σταύρο Δήμα και τον Θανάση Κανελλόπουλο), ο οποίος κερδίζει καθαρά τον Γιάννη Βαρβιτσιώτη. Ο «μπουλντόζας» μπορεί να ήταν μια συμπαθής προσωπικότητα, πλην όμως δεν είχε ιδιαίτερες ηγετικές ικανότητες, ενώ διάφορες αστείες ιστορίες που τον ακολουθούσαν (π.χ. η μυθική φράση «και τώρα μπορούμε να πάμε για μακαρονάδες» που φέρεται να είχε πει μετά το τέλος μιας μακράς εσωκομματικής συνεδρίσης) δεν τον βοήθησαν να διαμορφώσει ηγετικό προφίλ. Μάλιστα, η «ειρηνική επανάσταση» που ευαγγελιζόταν στις εκλογές του 1996, έγινε αντικείμενο χλεύης.

Ο Έβερτ ήρθε είδε και απήλθε

Ο Έβερτ έχασε καθαρά στις εκλογές του Σεπτεμβρίου από τον Κώστα Σημίτη. Ο «μπουλντόζας» όμως δεν ήθελε να αποχωρήσει. Παραιτείται μεν τον Οκτώβριο του 1996, κερδίζει όμως στην εσωκομματική διαδικασία τον ανθυποψήφιό του Γιώργο Σουφλιά. Η εσωστρέφεια όμως επανεμφανίζεται στη ΝΔ. Ο κύριος Έβερτ αναγκάζεται να προκηρύξει έκτακτο συνέδριο του κόμματος για τον Μάρτιο του 1997 και ενώ όλα δείχνουν πως οι υποψηφιότητες θα είναι εκ νέου το δίπολο Έβερτ-Σουφλιάς, οι «βαρώνοι» Γιάννης Βαρβιτσιώτης και Γιάννης Κεφαλογιάννης αναλαμβάνουν δράση για να προωθήσουν μια νέα υποψηφιότητα. Επικουρούμενοι από μια ομάδα κυρίως νέων βουλευτών, περίπου 30, των λεγόμενων λοχαγών, προωθούν για την αρχηγία τον Κώστα Καραμανλή, ανιψιό του ιδρυτή της ΝΔ και βουλευτή Θεσσαλονίκης από το 1989.

Ο Καραμανλής θα μείνει στο τιμόνι της ΝΔ για δώδεκα χρόνια και μάλιστα είναι ο μόνος που ηττήθηκε σε εκλογές (του 2000) χωρίς να αμφισβητηθεί, σπάζοντας έτσι τον άτυπο κανόνα. Το 2009 όμως θα υποκύψει μετά από πέντε χρόνια διακυβέρνησης κι η ΝΔ θα χάσει με 10 μονάδες από το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου. Ο Καραμανλής το ίδιο βράδυ της ήττας κινεί τις διαδικασίες διαδοχής του. Το κόμμα για πρώτη φορά θα πάει στη βάση για να εκλέξει αρχηγό, με διεκδικητές τον Αντώνη Σαμαρά, τη Ντόρα Μπακογιάννη και τον Παναγιώτη Ψωμιάδη, τότε νομάρχη Θεσσαλονίκης.

Αντώνης Σαμαράς 2009 -

Ο Αντώνης Σαμαράς θα αξιοποιήσει την προσωπική του επαφή με τον κόσμο και την κακή εκστρατεία της Ντόρας Μπακογιάννη και θα είναι ο πρώτος εκλεγμένος από τη βάση αρχηγός της ΝΔ! Τα χρόνια πέρασαν και ο Αντώνης Σαμαράς χρημάτισε και πρωθυπουργός για δυόμιση χρόνια, ενώ πρόλαβε να καταγράψει και το χαμηλότερο ποσοστό της ΝΔ στην ιστορία της, στις πρώτες εκλογές του Ιουνίου του 2012.

Το 2014 δέχθηκε όμως το πρώτο ράπισμα, με την καθαρή ήττα στις ευρωεκλογές από τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ από τον Ιανουάριο του 2015 δεν είναι πια πρωθυπουργός, μιας και η ΝΔ έχασε με 8,5 μοναδες από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Σύμφωνα με τα παρόντα δεδομένα, ο Αντώνης Σαμαράς προσπαθεί να αγοράσει χρόνο. Ο ίδιος δεν θέλει να αποχωρήσει από την αρχηγία, ο Κώστας Καραμανλής δείχνει να περιμένει τις εθνικές εξελίξεις, τηρώντας στάση αναμονής, πράγμα που φαινομενικά ευνοεί τον κύριο Σαμαρά, ενώ και οι δελφίνοι του κόμματος μοιάζουν ασυντόνιστοι και τρομαγμένοι από τις εθνικές εξελίξεις που υποσκελίζουν τις εσωκομματικές.

Το ζήτημα είναι πως ο άτυπος κανόνας της ΝΔ υπάρχει. Σε κάθε περίπτωση, αρχής γενομένης από την κρίσιμη συνεδρίαση της ΚΟ του κόμματος, ο Αντώνης Σαμαράς θα βρεθεί αντιμέτωπος με πολύ κρίσιμα διλήμματα για την επόμενη μέρα της ΝΔ.

The post Οι αλλαγές ηγεσίας και οι διασπάσεις της ΝΔ – Ένα διδακτικό χρονικό από τον Ράλλη ως τον Σαμαρά appeared first on KoolNews.