Η Δύση στην παγίδα της παγκοσμιοποίησης

Οι κυβερνήσεις, και όχι οι οίκοι αξιολόγησης, έχουν το κύριο μερίδιο ευθύνης για την κρίση.Πίσω από τη σχεδόν ταυτόχρονη κατάρρευση της εμπιστοσύνης των αγορών στην Ευρωζώνη και στην Αμερική, βρίσκεται μια αποτυχία οικονομικής στρατηγικής και ηγεσίας. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να κατηγορούμε τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης: οι κυβερνήσεις της Ευρώπης και της Αμερικής, που δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν τις πραγματικότητες των παγκόσμιων κεφαλαιαγορών και του ανταγωνισμού της Ασίας, είναι που έχουν το κύριο μερίδιο της ευθύνης.Για να ξεπεραστεί μια χρηματοπιστωτική κρίση, απαιτείται η χάραξη ενός δρόμου τολμηρού, τεχνικά υγιούς και βασισμένου στις κοινωνικές αξίες. Οι πολιτικές ηγεσίες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού δεν άνοιξαν κανέναν τέτοιο δρόμο. Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη δεν έχουν καν καταφέρει να διαγνώσουν σωστά το κεντρικό πρόβλημα, που είναι ότι και οι δύο αυτές ζώνες διαβρώνονται από την παγκοσμιοποίηση.Οι θέσεις εργασίας των χαμηλής εξειδίκευσης εργατών της βιομηχανίας και οι νέες επενδύσεις σε πολλούς βιομηχανικούς κλάδους έχουν χαθεί, προς όφελος του διεθνούς ανταγωνισμού. Καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000, η απασχόληση στην Αμερική και την Ευρώπη στηριζόταν στις κατασκευές κι εκείνες με τη σειρά τους βασίζονταν στα χαμηλά επιτόκια και την αστόχαστη απορύθμιση του τραπεζικού τομέα. Μέχρι που η φούσκα των κατασκευών έσκασε. Ο δρόμος για την ανάκαμψη δεν θα βρεθεί σε μια νέα φούσκα ακινήτων, αλλά στην αναβάθμιση των ικανοτήτων των εργαζομένων, στην αύξηση των εξαγωγών και στην ενίσχυση των δημοσίων επενδύσεων στις υποδομές και την καθαρή ενέργεια. Αντί γι’ αυτά, η Αμερική και η Ευρώπη συνεχίζουν να παλινδρομούν ανάμεσα σε αδιέξοδα και προσανατολισμένα στην κατανάλωση πακέτα δημοσιονομικών μέτρων τόνωσης της οικονομίας και μια λιτότητα δίχως κανένα επενδυτικό όραμα.Η μακροοικονομική πολιτική όχι μόνο δεν κατάφερε να δημιουργήσει θέσεις εργασίας, αλλά ούτε καν να απαντήσει σε βασικές κοινωνικές αξίες. Ας είμαστε ξεκάθαροι: καλή κοινωνική πολιτική δεν σημαίνει δημιουργώ μεγάλα ελλείμματα. Τα δημόσια ελλείμματα είναι ήδη πολύ μεγάλα και στην Αμερική και στην Ευρώπη. Καλή κοινωνική πολιτική σημαίνει μια εντελώς διαφορετική ισορροπία ανάμεσα στις περικοπές των δημοσίων υπηρεσιών και την αύξηση της φορολογίας για τους πλούσιους.Η παγκοσμιοποίηση δεν έπληξε μόνο τους μη εξειδικευμένους εργαζόμενους, αλλά αποδείχτηκε χρυσοφόρος φλέβα για μια πάμπλουτη παγκόσμια ελίτ. Αυτή ήταν που ευνοήθηκε, καθώς μπόρεσε να επενδύσει σε νέα και άκρως κερδοφόρα σχέδια σε ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες. Όπως είπε πριν λίγες μέρες ο Αμερικανός επενδυτής Γουόρεν Μπάφετ, οι πλούσιοι κατάφεραν να πείσουν τις κυβερνήσεις τους να μειώσουν τη φορολογία για τα κέρδη και τα υψηλά τους έσοδα, στο όνομα του παγκόσμιου φορολογικού ανταγωνισμού. Οι φορολογικοί παράδεισοι πολλαπλασιάζονταν, ακόμα κι όταν οι πολιτικοί θυμούνταν πότε – πότε να εκστρατεύσουν εναντίον τους. Στο τέλος, οι φτωχοί επλήγησαν διπλά, καταρχήν από τις δυνάμεις των παγκόσμιων αγορών και κ