Τι κερδίσαμε και τι χάσαμε από τη Διάσκεψη για την Κύπρο

Η κατά πολλούς πολυαναμενόμενη, Διάσκεψη για την Κύπρο αποτελεί πλέον παρελθόν, καθώς ολοκληρώθηκε μέσα σε μια μόνο μέρα, παρά τις φημολογίες που υπήρχαν για πολυήμερες συζητήσεις μεταξύ των εμπλεκομένων μερών.

Η 12η Ιανουαρίου, έχει περάσει πλέον στην ιστορία, ως η ημέρα που για πρώτη φορά εγγυήτριες δυνάμεις, ε/κ και τ/κ πλευρά, ΟΗΕ και ΕΕ συναντήθηκαν για να συζητήσουν το ζήτημα ασφάλειας και εγγυήσεων, έτσι ώστε να βρεθεί

μια ρύθμιση που να συνοδεύει τη συνολική λύση του Κυπριακού.

Θα μείνει επίσης στην ιστορία, ως η πρώτη Διάσκεψη με την εμπλοκή μερών του διεθνούς παράγοντα, για τον Γ.Γ. ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος κατά γενική ομολογία, άφησε πολύ θετικές εντυπώσεις, με αυτή την πρώτη του επαφή ως Γ.Γ. με το Κυπριακό.

Ακόμα ένα στοιχείο το οποίο θα συνοδεύει τη συγκεκριμένη Διάσκεψη, είναι ότι ξεκίνησε ως πολυμερής διάσκεψη, έγινε Διεθνής Διάσκεψη για την Κύπρο, μετέπειτα έγινε πενταμερής διάσκεψη, μετά υπήρχαν αναφορές για Σύσκεψη και τελικά καταλήξαμε σε Σύνοδο. Η ουσία τελικά συνοψίζεται στο ότι είχαμε μια επίσημη συνάντηση-συζήτηση μεταξύ διαφόρων εμπλεκομένων ή ενδιαφερομένων ή συμβαλλομένων μερών, με κύριο θέμα την ασφάλεια και τις εγγυήσεις.

Από την 1η Δεκεμβρίου, ημέρα κατά την οποία Αναστασιάδης και Ακιντζί, συμφώνησαν να προχωρήσουν σε Διεθνή Διάσκεψη για την Κύπρο, προκλήθηκαν έντονες αντιδράσεις στο εσωτερικό, καθώς κανείς δεν περίμενε μια τέτοια εξέλιξη. Οι αντιδράσεις αυτές ανάγκασαν την κυβέρνηση να προχωρήσει σε κινήσεις αλλά και τοποθετήσεις, με τις οποίες έθετε τις δικές της προσδοκίες για το τι θέλουμε να πετύχουμε μέσω της συγκεκριμένης Διάσκεψης.

Το επόμενο στάδιο της διαδικασίας, είναι οι συναντήσεις μεταξύ ομάδων εργασίας των εγγυητριών δυνάμεων, της ε/κ και τ/κ πλευράς, του ΟΗΕ και της ΕΕ, οι οποίες θα αρχίσουν στις 18 Ιανουαρίου και θα είναι σε επίπεδο τεχνοκρατών.

Τι κερδίσαμε από τη Διάσκεψη:

Θεσμοθετήθηκε η εμπλοκή της ΕΕ στη διαδικασία προς εξεύρεση κοινά αποδεκτής ρύθμισης στο ζήτημα της ασφάλειας και των εγγυήσεων στο Κυπριακό, με το ρόλο όμως του συμβούλου και όχι με άμεση συμβολή ώς προς το να συμμετέχει στη λήψη απόφασης.Κλείδωσε η παρουσία της ε/κ πλευράς ως συμβαλλόμενο μέρος σε ολόκληρη τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί στο μέλλον, με ενεργό συμμετοχή, μέσω της ομάδας εργασίας που θα συμμετάσχει στη τριήμερη συνάντηση που θα αρχίσει στις 18 Ιανουαρίου.Δέσμευση των εγγυητριών δυνάμεων, ΟΗΕ και ΕΕ σε μια συνεχή διαδικασία για εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης στο θέμα ασφάλεια-εγγυήσειςΣαφής αναφορά από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αλλά και του Γ.Γ. ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, σε Κυπριακή Δημοκρατία. Συγκεκριμένα ο Γ.Γ. ΟΗΕ, σε προφορικό επίπεδο φυσικά, επεσήμανε σε δυο σημεία στη Διάσκεψη Τύπου, ότι "ζητούμε μια λύση δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας για την Κυπριακή Δημοκρατία". Δυστυχώς φυσικά κάτι τέτοιο δεν μεταφέρθηκε και στο χαρτί. Η Τουρκία πλέον έχει καταθέσει τις θέσεις, που η ε/κ πλευρά θεωρεί απαράδεκτες, σε δημόσιο επίπεδο και ενώπιον μιας διάσκεψης στην παρουσία όλων των εμπλεκομένων ή ενδιαφερομένων μερών.Ξεκαθάρισε ο πρωταγωνιστικός ρόλος της Ελλάδας και του ΥΠΕΞ, Νίκου Κοτζιά στη διαδικασία. Ο Γ.Γ. ΟΗΕ σε αρκετά σημεία, διαφοροποίησε τη στάση του από αυτή που είχε ο προκάτοχός του, Μπαν κι Μουν, προκαλώντας μια πολύ θετική εντύπωση σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Υιοθέτησε μια πολύ πιο ανθρώπινη προσέγγιση, με επίκεντρο το λαό της Κύπρου και προσήλωση σε μια συμπαγή και βιώσιμη λύση, χωρίς οποιαδήποτε πίεση από την άποψη χρονικών περιθωρίων και χρονοδιαγραμμάτων.

Τι χάσαμε από τη Διάσκεψη(πάντα σύμφωνα με τις δημόσιες τοποθετήσεις προ Γενεύης)

Σε κανένα στάδιο της Διάσκεψης για την Κύπρο, δεν υπήρξε ενεργός εμπλοκή των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, κάτι που η κυβέρνηση διεμήνυε με έντονο ύφος και θεωρούσε κιόλας εκ των ων ουκ άνευ. Η μόνη συμμετοχή που υπήρχε σε αυτό το επίπεδο, ήταν αυτή του Αντόνιο Γκουτέρες, όταν σε ένα σημείο, επεσήμανε την ετοιμότητα των ΗΕ να συνεισφέρουν στη διασφάλιση εφαρμογής της λύσης.Κλείδωσε η παρουσία της τ/κ πλευράς στη συνέχιση της διαδικασίας για το κεφάλαιο ασφάλειας και εγγυήσεων. Δεν υπήρξε κανένα κόστος για την Τουρκία, ούτε στήθηκε στον τοίχο, ούτε στη γωνιά, ούτε έχει υποστεί κάτι αρνητικό από την παρουσία της στη διάσκεψη. Αντίθετα ο κ. Έιντε σε διάσκεψη τύπου μετά τη Γενεύη, σημείωσε ότι βρίσκονται σε συνεχή διάλογο με την Τουρκία για το ζήτημα ασφάλειας και εγγυήσεων, χωρίς να αναφερθεί σε οτιδήποτε άλλο με αρνητικό πρόσημο.Δεν υπήρξε τελική κατάληξη στη διαδικασία για ρύθμιση στο ζήτημα ασφάλειας και εγγυήσεων, αντιθέτως έχουμε μπει σε μια πρωτόγνωρη διαδικασία με ανοικτό πλαίσιο και χρονικά περιθώρια, με την εμπλοκή όλων σε τεχνοκρατικό επίπεδο. Εκεί που μιλούσαμε δηλαδή για πολιτικές αποφάσεις που θα δώσουν λύση στο συγκεκριμένο ζήτημα, πήγαμε ένα βήμα πίσω, δηλαδή σε επίπεδο τεχνοκρατών.

Στις δηλώσεις Έιντε, είναι πλέον ξεκάθαρη η αλληλοεξάρτηση όλων των κεφαλαίων. Δεν μπορεί η εσωτερική πτυχή να κλείσει, χωρίς να ολοκληρωθεί το κεφάλαιο ασφάλειας και εγγυήσεων, είπε με απλά λόγια, ο Ειδικός Σύμβουλος του Γ.Γ. ΟΗΕ στο Κυπριακό. Συνέχισε τονίζοντας ότι "Ο κόσμος πρέπει να αντιληφθεί ότι δεν μπορεί σε μια διαπραγμάτευση να τα κερδίζεις όλα, σε όλα τα πεδία. Κάπου θα πρέπει να δώσεις και να πάρεις κάπου αλλού. Κήρυξε ουσιαστικά, το πάρε-δώσε μεταξύ όλων των κεφαλαίων στο Κυπριακό. Το σημείο αυτό ενδεχομένως να είναι και η πιο σημαντική εξέλιξη που πηγάζει από τη Διάσκεψη.

Ο κ. Έιντε μίλησε για τέσσερα επίπεδα στην ασφάλεια, εμπλέκοντας και τη δικαστική εξουσία και τη λειτουργικότητα του συντάγματος και την αστυνομία και άλλες εσωτερικές πτυχές. Το στοιχείο αυτό σε συνάφεια με το ότι ε/κ και τ/κ θα εκπροσωπηθούν στη συνάντηση της 18ης Ιανουαρίου με τους διαπραγματευτές τους, παραπέμπει σε σαφή συζήτηση επί ζητημάτων που άπτονται της εσωτερικής πτυχής του Κυπριακού. Άρα οι εγγυήτριες δυνάμεις θα έχουν λόγο και σε ζητήματα πέραν της συνθήκης Εγγυήσεων.