Μέσα από τον πολιτισμό, οραματίζεται και χτίζει το αύριο

«Ένα μουσείο αποτελεί έναν χώρο όπου κανείς μπορεί να βιώσει το άγνωστο και να διανοηθεί το αδιανόητο».

Η Λεβέντειος Πινακοθήκη, όταν άνοιξε τις πόρτες της τον Μάρτιο του 2014, είχε θέσει ως στόχο να προσφέρει στο φιλότεχνο κοινό της Κύπρου την ευκαιρία να βιώσει αυτήν την εμπειρία που τόσο εύστοχα περιγράφει ο Jochen Volz, Επικεφαλής Προγραμμάτων των Serpentine Galleries· μέσα από την τέχνη, να μας ταξιδέψει από την Αναγέννηση έως τον 20ό αιώνα και, με αφετηρία την εικαστική παράδοση της Ευρώπης που

έρχεται να συναντήσει εδώ, στο νοτιοανατολικό της προπύργιο, τη δική μας ιστορία, να αναδείξει κοινούς ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς. Με εργαλείο τις διάφορες Συλλογές της, καλεί τον επισκέπτη να κοιτάξει πέρα από τους τυπικούς διαχωρισμούς σε ιστορικές περιόδους και τεχνοτροπίες και να διαπιστώσει κοινές καταβολές ανάμεσα στην καλλιτεχνική δημιουργία της Ευρώπης, της Ελλάδας και της Κύπρου, σε έναν χώρο όπου η τέχνη μας προ(σ)καλεί σε διάλογο.

Μέσα στα δύο χρόνια λειτουργίας της, η Λεβέντειος Πινακοθήκη κατόρθωσε να συνάψει εποικοδομητικές συνεργασίες με παγκόσμιας εμβέλειας μουσεία, ιδρύματα και πανεπιστήμια, στο πλαίσιο ενός πενταετούς προγράμματος. Το Πενταετές Στρατηγικό Πρόγραμμα καταρτίστηκε και εγκρίθηκε τόσο από τους Επιτρόπους του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη όσο και από την Επίτιμη Επιτροπή της Πινακοθήκης, που αποτελείται από σημαντικές διεθνείς προσωπικότητες από μουσεία, πανεπιστήμια και ιδρύματα τέχνης. Το Πενταετές Στρατηγικό Πρόγραμμα προσθέτει και συμβάλλει συμπληρώνοντας ένα σημαντικό κεφάλαιο στους τομείς της ιστορίας της τέχνης και του πολιτισμού. Το Μουσείο του Λούβρου, η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης, τα μουσεία Fitzwilliam και Ashmolean, είναι μόνο μερικές από τις συνεργασίες χάρη στις οποίες η Λεβέντειος Πινακοθήκη φιλοξενεί αξιόλογες εκθέσεις προς όφελος του κυπριακού κοινού.

Οι επισκέπτες της Πινακοθήκης είχαν έως τώρα τη δυνατότητα να εμπνευστούν και ακόμη να συμμετάσχουν διαδραστικά σε προσωρινές εκθέσεις και εκδηλώσεις όπως Ιστορίες της Γέννησης (05.12.2014-02.03.2015), Όραμα και δημιουργία: ο Αναστάσιος Γ. Λεβέντης και η δυτική Αφρική (06.05-05.10.2015), Draftsmen’s Congress: Life Zone - Life Point (16.12.2015-08.02.2016), καθώς και να δημιουργήσουν οι ίδιοι ένα κομμάτι πολιτισμού μέσω της δράσης «Come. Create. Engage».

Οι προσεχείς εκθέσεις της Πινακοθήκης θα αναδείξουν –η καθεμία ξεχωριστά– μια διαφορετική πτυχή του πολιτισμού, ταξιδεύοντας τον επισκέπτη από την Κύπρο του Ιωάννη Κισσονέργη και των Βρετανών τοπιογράφων στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’50, ως πηγή έμπνευσης τριών μεγάλων καλλιτεχνών, αλλά και στην εμβληματική θεά, την Κύπριδα Αφροδίτη, όπως τη φαντάστηκε και την απεικόνισε η δυτική τέχνη.

Πιο συγκεκριμένα, αυτή η αυλαία του πολιτισμού, το νέο πρόγραμμα της Πινακοθήκης, ανοίγει τον Οκτώβριο (έως και τον Ιανουάριο του 2017) με την έκθεση Genius Loci: Ιωάννης Κισσονέργης και Βρετανοί τοπιογράφοι, με στόχο να φωτισθούν όσο το δυνατόν πληρέστερα τα πρώτα βήματα της κυπριακής τέχνης του 20ού αιώνα. Η εν λόγω έκθεση θα μελετήσει τη σχέση του Ιωάννη Κισσονέργη με την τοπιογραφική παράδοση που δημιούργησαν στην Κύπρο περιηγητές ζωγράφοι, ιδιαίτερα οι Βρετανοί επισκέπτες. Η σχέση αυτή θα ιχνηλατηθεί μέσα από έργα καλλιτεχνών όπως οι William Hawkins (1845-1902), Heywood Walter Seton-Karr (1858-1938), John Everett, Evelyn May Chenevix Trench (1887-1977), Tristram Ellis (1844-1922), μεταξύ άλλων. Επίσης, το κοινό θα ανακαλύψει τη ζωή και το έργο του μεγάλου Κύπριου δημιουργού, ενώ ταυτόχρονα θα προσεγγίσει άγνωστες πτυχές του έργου του ως τοπιογράφου, του πρώτου κατ’ εξοχήν στο νησί μας, μετά την κατάκτησή του από τους Βρετανούς.

Η έκθεση θα παρουσιάσει παράλληλα, ως έναν διαδραστικό διάλογο, τους πρώτους φωτογράφους που με τον φακό τους αποτύπωσαν τοπία και μνημεία της Κύπρου, ενώ ταυτόχρονα πέντε σύγχρονοι εικαστικοί φωτογράφοι θα εκθέσουν την τοπιογραφική δουλειά τους στον νέο εκθεσιακό χώρο της Πινακοθήκης, την Αίθουσα Claude Monet.

Από τον Φεβρουάριο έως και τον Μάιο του 2017 θα προσφέρουμε στους επισκέπτες μας μια μοναδική εμπειρία: θα απολαύσουν μια συναρπαστική ανασκόπηση της ζωής και του έργου τριών μεγάλων καλλιτεχνών του 20ού αιώνα, σε μια έκθεση που διερευνά τη φιλία που τους ένωσε επί σχεδόν μισό αιώνα, αλλά και την κοινή αγάπη τους για την Ελλάδα και τον ελληνικό κόσμο. Η έκθεση με τίτλο Ghika, Craxton, Leigh Fermor: η γοητεία της ζωής στην Ελλάδα αντανακλά, μέσα από τα κείμενα του Patrick Leigh Fermor και το ζωγραφικό έργο των Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα και John Craxton, τις μαγευτικές εξερευνήσεις τους κατά τη διάρκεια της ζωής τους, με τόπους έμπνευσης την Ύδρα, την Κέρκυρα, την Κρήτη και την Καρδαμύλη. Το καλλιτεχνικό τους έργο καταδεικνύει την αγάπη τους για την Ελλάδα και τον κόσμο της, την ιστορία, τον μύθο, την ύπαιθρο και τον ελληνικό τρόπο ζωής.

Από τον προσεχή Σεπτέμβριο του 2017 έως και τον Ιανουάριο του 2018 η Πινακοθήκη θα φιλοξενήσει την έκθεση Τα πολλά πρόσωπα της Αφροδίτης, η οποία εξετάζει την αλληγορία και τον μύθο ως βασικά στοιχεία της δυτικής τέχνης, εστιάζοντας στη μορφή της Αφροδίτης, όπως αποτυπώνεται και αποτιμάται από τη δυτική καλλιτεχνική παράδοση· επιπλέον, ανιχνεύει προσεγγίσεις που επικεντρώνονται σε μύθους στενά συνδεδεμένους με την Κύπρο και την Πάφο, αλλά και σε διάφορες παραλλαγές που διέπουν τις γνωστές ιστορίες με τη θεά της αγάπης και της ομορφιάς, όπως αυτές δεν έχουν ξαναειπωθεί. Η έκθεση αξιοποιεί την πολύπλευρη εικονογραφία που συνδέει την Αφροδίτη με τους βασιλιάδες, τους ήρωες και τους αθάνατους, τη ζωή και το πάθος, τον θάνατο, τη ζήλια και την καταστροφή. Διερευνά την πολυπλοκότητα του μύθου που της προσδίδει ποικίλους ρόλους –η γυναίκα-πειρασμός, ο εραστής και το αντικείμενο του πόθου, όμως και η έκφραση της καταστροφής– και αντιπαραβάλλει την εικονογραφία της μορφής της όπως έχει αποδοθεί μέσα από τη λογοτεχνική γραφή στο πέρασμα των αιώνων. Η έκθεση διοργανώνεται από τη Λεβέντειο Πινακοθήκη και αποτελεί προσφορά του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη και της Πινακοθήκης στο πρόγραμμα εκδηλώσεων του Πάφος 2017.

Στο πλαίσιο δραστηριοτήτων της Λεβεντείου Πινακοθήκης και του Coco_Κέντρου Δημιουργικής Απασχόλησης λειτουργούν επίσης ποικίλα εκπαιδευτικά προγράμματα για φοιτητές, καλοκαιρινό σχολείο για μικρότερα παιδιά και εκπαιδευτικά προγράμματα για τη δημοτική και μέση εκπαίδευση σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.

Το πρόγραμμα εκδηλώσεων της Πινακοθήκης από τον Σεπτέμβριο έως και τον Δεκέμβριο του 2016 περιλαμβάνει:

Εργαστήρι Μουσικής Ακρόασης Re-bE με την Αλέξια ΒασιλείουΠεριοδική έκθεση Genius Loci: Σύγχρονο φωτογραφικό βλέμμα«Genius Loci»: Εργαστήρι υδατογραφίας με την Ιωάννα ΦιλίππουΕργαστήρι ζωγραφικής για ενήλικες με τον Αλέξη ΜιχαηλίδηΔιαδραστική διάλεξη φωτογραφίας«Ένα βράδυ με τον Shakespeare», ένα πάρτι γεμάτο εκπλήξεις με αφορμή τα 400 χρόνια από τον θάνατό τουΧριστουγεννιάτικες δημιουργίες για μικρούς και μεγάλους στην Πινακοθήκη μας.

Αυτό το κέντρο πολιτισμού που αντιπροσωπεύει η Λεβέντειος Πινακοθήκη συνιστά ένα ορόσημο στα πολιτιστικά δρώμενα της Κύπρου και εκπληρώνει τον ρόλο για τον οποίο δημιουργήθηκε: να λειτουργεί ως πόλος έλξης αλλά και ως χώρος ανοιχτός στον διάλογο και στην πολυπολιτισμικότητα. Γιατί πρωτίστως τα μουσεία και οι πινακοθήκες δεν είναι μόνο χώροι στους οποίους διαφυλάσσουμε το χτες – πολύτιμα θραύσματα του υλικού πολιτισμού μιας άλλης εποχής. Ένα πολιτιστικό ίδρυμα οφείλει να είναι «ένα ζωντανό ίδρυμα… Ο χώρος εκείνος όπου και οι γείτονες μπορούν να συναντώνται και να συζητούν, που ελκύει την προσοχή σε καίρια ζητήματα, που εμπνέει τον κόσμο να κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί!», σύμφωνα με τον John R. Kinard και το μόττο του ICOM για τα 70 χρόνια λειτουργίας του.

Η επιθυμία και το όραμα του Αναστασίου Γ. Λεβέντη ήταν να μπορούν οι συμπατριώτες του να απολαμβάνουν εκείνους τους θησαυρούς της τέχνης –πίνακες, υδατογραφίες, σχέδια, έπιπλα εποχής και objets d’art– που ο ίδιος συνέλεξε κατά τη διάρκεια της ζωής του. Ήθελε να δημιουργήσει ένα μουσείο αφιερωμένο στην τέχνη που θα αποτελούσε πολύτιμη παρακαταθήκη και συνάμα απτή προσφορά προς την πατρίδα του. Η ομάδα της Λεβεντείου Πινακοθήκης συνεχίζει να εργάζεται προς την επίτευξη αυτού του οράματος με εκδηλώσεις και δράσεις εμπνευσμένες από τις Συλλογές της, που στοχεύουν να χαράξουν νέους ορίζοντες στον πολιτισμό, πάντοτε μέσα στο πλαίσιο του Πενταετούς Στρατηγικού Προγράμματός μας για το 2015-2020.

Για περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα εκδηλώσεων, το κοινό μπορεί να επικοινωνεί στο τηλέφωνο 22668838 και στο info@leventisgallery.org.