Έσωσε τον Πρόεδρο ο Μπαν Κι Μουν

Εκνευρισμένος αποχώρησε ο Μουσταφά Ακιντζί, κατηγορώντας τον Έιντε ότι τον ξεγέλασε
Πλήρως ικανοποιημένη η Λευκωσία από τη δήλωση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, που δεν εμπεριείχε οποιαδήποτε αναφορά σε χρονοδιαγράμματα και πενταμερή

Εκρηκτικό ήταν το κλίμα που επικράτησε κατά τη διάρκεια της τριμερούς συνάντησης για το Κυπριακό στη Νέα Υόρκη, η οποία ολοκληρώθηκε χθες με καθυστέρηση μιας περίπου ώρας. Η σύντομη δήλωση του Γ.Γ. του ΟΗΕ

Αντιθέτως, ο κ. Μπαν Κι Μουν απηύθυνε έκκληση προς τους Αναστασιάδη και Ακιντζί να καταβάλουν το άπαν των δυνάμεών τους για επίλυση των διαφωνιών χωρίς καθυστέρηση και με ειλικρίνεια, διατηρώντας παράλληλα το χρονικό ορόσημο για λύση πριν από το τέλος του 2016.

Σύμφωνα με πληροφορίες του απεσταλμένου του «Σίγμα» στη Νέα Υόρκη Χρίστου Χαραλάμπους, κατά τη διάρκεια της συνάντησης επικράτησαν στιγμές έντασης και αντεγκλήσεων κυρίως μεταξύ του Προέδρου Αναστασιάδη και του Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος επέμενε στον καθορισμό οδικού χάρτη για τα επόμενα βήματα της διαδικασίας, πιέζοντας εμμέσως πλην σαφώς για στενά χρονοδιαγράμματα.

Σε ρόλο πυροσβέστη, παρενέβη ο Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών στηρίζοντας τη θέση της Λευκωσίας, διασώζοντας παράλληλα τη διαπραγματευτική διαδικασία. Η στάση που κράτησε ο Μπαν Κι Μουν αποτέλεσε στην ουσία σωσίβιο σωτηρίας προς τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, ο οποίος σε αντίθετη περίπτωση θα έχανε την νομιμοποίηση στο εσωτερικό μέτωπο, αφού είχε δεσμευτεί προς τα όμματα του Εθνικού Συμβουλίου ότι σε καμία περίπτωση δεν θα αποδεχόταν χρονοδιαγράμματα.

Η δήλωση του Γ.Γ. του ΟΗΕ
Εξερχόμενος της αίθουσας μετά τη συνάντηση, το μήνυμα που ανέγνωσε ο κ. Μουν ήταν το εξής: «Επαίνεσα τους δύο ηγέτες για τις αξιοσημείωτες προσπάθειες που κατέβαλαν μέχρι σήμερα και για την επιτευχθείσα πρόοδο.

Χαιρετίζω θερμά την κοινή δέσμευσή τους όπως εντατικοποιήσουν τις προσπάθειες περαιτέρω, σύμφωνα με την εκφρασθείσα βούλησή τους να πετύχουν μια συνολική διευθέτηση εντός 2016. Ενεθάρρυνα τους δύο ηγέτες όπως συνεχίσουν να εμπλέκονται στη διαδικασία με αποφασιστικότητα, θάρρος και δημιουργικότητα.

Με πληροφόρησαν ότι σκοπεύουν να εντατικοποιήσουν περαιτέρω τις διαπραγματεύσεις τους με την επιστροφή τους στην Κύπρο. Τους κάλεσα να αξιοποιήσουν πλήρως αυτήν την ευκαιρία, ώστε να επιλύσουν τα εκκρεμούντα θέματα, χωρίς καθυστέρηση, με εντατικό ρυθμό.

Οι ηγέτες μου ζήτησαν να εντείνω την προσωπική εμπλοκή μου στη διαδικασία. Είμαι έτοιμος να τους στηρίξω σε οτιδήποτε επιθυμούν, περιλαμβανομένων και των διεθνών διαστάσεων του θέματος. Η περίοδος που έρχεται θα είναι κρίσιμη για την Κύπρο. Ο χρόνος είναι ουσιώδους σημασίας».

Το παρασκήνιο της δήλωσης
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Σίγμα», ο Ειδικός Σύμβουλος του ΟΗΕ στην Κύπρο Έσπεν Μπαρθ Έιντε επιθυμούσε διακαώς να συγκεκριμενοποιηθεί, μέσα από τη δήλωση του Γενικού Γραμματέα, τι σημαίνει «λύση του Κυπριακού μέχρι το 2016», όπως άλλωστε επιθυμούσε και η τ/κ πλευρά.

Οι ίδιες πηγές ανέφεραν πως το αρχικό προσχέδιο της δήλωσης μιλούσε για επιστροφή των ηγετών στην Κύπρο, επανεκκίνηση των εντατικοποιημένων συνομιλιών, κλείσιμο των τεσσάρων κεφαλαίων, και έναρξη της συζήτησης για εδαφικό και εγγυήσεις. Εντούτοις, η απαίτηση αυτή προσέκρουσε στη σθεναρή αντίσταση της ε/κ πλευράς, που κατάφερε να αποσυνδέσει το κεφάλαιο του εδαφικού από αυτό των εγγυήσεων.

Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να ερμηνεύεται η δήλωση του κ. Μουν για επίλυση «των εκκρεμούντων ζητημάτων». Στην κοινή δήλωση υπήρξε επίσης διαφοροποίηση του όρου «δέσμευση» (commitment) για λύση μέσα στο 2016, η οποία αντικαταστάθηκε με τη λέξη «επιθυμία» (desire). Για την ικανοποίηση της τ/κ πλευράς, προστέθηκε η τελευταία παράγραφος της κοινής ανακοίνωσης που μιλά για «ουσιώδη χρόνο που περνά».

Ο βρόμικος ρόλος του Έιντε
Από την πλευρά του ο κ. Έιντε δήλωσε πως οι δύο ηγέτες ήθελαν να αξιοποιήσουν τη συγκυρία και να ζητήσουν ακόμα πιο βαθιά εμπλοκή του κ. Μουν τους επόμενους μήνες, «κάτι που κρίνεται απαραίτητο, καθώς οι δυο ηγέτες έχουν τονίσει επανειλημμένα ότι είναι δεσμευμένοι στην εξεύρεση λύσης εντός του 2016».

Αξίζει να σημειωθεί πως ο Μουσταφά Ακιντζί, όπως φάνηκε και στα πλάνα της συνέντευξης, ήταν έντονα ενοχλημένος και σύμφωνα με πληροφορίες του «Σίγμα», αποχώρησε εκνευρισμένος από τη συνάντηση. Φέρεται μάλιστα να είπε στον Έιντε «με ξεγελάσατε», υπονοώντας ότι δεν πήρε αυτό που περίμενε από την τριμερή, κάτι που υποδηλώνει ότι ο Νορβηγός διπλωμάτης είχε προηγουμένως υποσχεθεί άλλα στον κατοχικό ηγέτη.

Ικανοποιημένος ο Πρόεδρος
Σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους μετά την τριμερή, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εξέφρασε την απόλυτη ικανοποίησή του για το αποτέλεσμα της συνάντησης, αφού, όπως είπε, δόθηκε η ευκαιρία να αναδειχθούν όχι μόνο οι σημαντικές συγκλίσεις, αλλά και οι αποκλίσεις που υπάρχουν σε σημαντικά κεφάλαια.

«Αυτό που έχει συμφωνηθεί είναι πως με την επάνοδό μας στην Κύπρο, οι δύο ηγέτες, και βεβαίως οι διαπραγματευτικές ομάδες, θα εμπλακούμε σε μια εντατική συνέχιση των εντατικών προσπαθειών, προκειμένου να επιτύχουμε το συντομότερο δυνατόν και αν είναι δυνατόν -έστω και αν είναι φιλόδοξο- εντός του 2016 λύση», είπε, προσθέτοντας «δεν τέθηκαν ούτε χρονοδιαγράμματα, ούτε ήταν δυνατόν να γίνει κάτι ανάλογο, ούτε και βεβαίως οποιαδήποτε μορφή κατά την οποία θα εγκατελείπετο η αρχή ότι είναι μία κυπριακής ιδιοκτησίας διαδικασία, χωρίς επιδιαιτησίες και ιδιαίτερα χωρίς τα όποια τεχνητά χρονοδιαγράμματα».