Έντονες διαβουλεύσεις μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας

Βαρύνουσας σημασίας για τις ΗΠΑ είναι η διακοπή ηλεκτροδότησης στη Βάση Ιντσιρλίκ στην οποία λειτουργούν μόνο οι συμπληρωματικές γεννήτριες. Σημαντική ωστόσο αξιολογείται και η ακύρωση της παρουσίας των Υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας της Τουρκίας, στις δύο υπουργικές συναντήσεις που διοργανώνονται στην Ουάσιγκτον, των 66 χωρών μελών του Συνασπισμού κατά του Ισλαμικού Κράτους.

Ο Πρόεδρος Ομπάμα είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Τούρκο ομόλογό του Ταγίπ Ερντογάν, κατά την οποία επικρότησε την αποφασιστικότητα

που επέδειξε ο τουρκικός λαός κατά της απόπειρας πραξικοπήματος και τη δέσμευσή του στη δημοκρατία. Προέτρεψε τον Ερντογάν όπως οι έρευνες και οι προσαγωγές των υπευθύνων να διεξαχθούν με τρόπο που θα ενισχύσουν εκ νέου την δημόσια εμπιστοσύνη στους δημοκρατικούς θεσμούς και στον κανόνα του δικαίου.

Παράλληλα ξεκαθάρισε ότι οι ΗΠΑ επιθυμούν να παρέχουν την κατάλληλη βοήθεια στις τουρκικές αρχές που ερευνούν την απόπειρα του πραξικοπήματος, κάτι που - όπως παραδέχθηκε ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζος Έρνεστ - αφορά στην υπόθεση του Φετουλάχ Γκιουλέν, για τον οποίο η τουρκική κυβέρνηση έστειλε ηλεκτρονική υλικό, το οποίο θα αξιολογηθεί. Διευκρίνισε ότι μόλις υποβληθεί αίτημα έκδοσης για τον Γκιουλέν, θα εξεταστεί βάσει της συμφωνίας έκδοσης μεταξύ των δύο κρατών.

Το πρωί συναντήθηκαν στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ ο Τούρκος Πρέσβης στην Ουάσιγκτον με τον Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν. Ο Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν είχε πληροφορίες για το περιεχόμενο της συνάντησης, ωστόσο σύμφωνα με τουρκικές δημοσιογραφικές πηγές, σ’ αυτή ο Τούρκος πρέσβης του έδωσε «στικάκι» με υλικά για τη δραστηριότητα του Φετουλάχ Γκιουλέν.

Το μεσημέρι είχαν τηλεφωνική συνομιλία οι Υπουργοί Άμυνας των δύο χωρών, Ας Κάρτερ (Ash Carter) και Φικρί Ισίκ (Fikri Işik). Σύμφωνα με τον Εκπρόσωπο του Πενταγώνου Πίτερ Κουκ, ο Αμερικανός Υπουργός επαναβεβαίωσε για την αμερικανική υποστήριξη προς την δημοκρατικά εκλεγμένη πολιτική κυβέρνηση της Τουρκίας και τον κανόνα του δικαίου.

Σύμφωνα με τον Εκπρόσωπο, ο Τούρκος ΥΠΑΜ εξέφρασε εκτίμηση για το τηλεφώνημα και διαβεβαίωσε τον κ. Κάρτερ ότι η Τουρκία παραμένει αποφασισμένος και δεσμευμένος εταίρος και σύμμαχος στον αγώνα εναντίον του Ισλαμικού Κράτους και της τρομοκρατίας κάθε είδους.

Σχετικά με τη βάση του Ιντσιρλίκ, ο Εκπρόσωπος του Πενταγώνου δήλωσε λακωνικά ότι «οι δύο άνδρες συζήτησαν τη σημασία των επιχειρήσεων στη Βάση για την εκστρατεία κατά του ISIL».

Ο Τούρκος Υπουργός εξέφρασε λύπη που αδυνατεί να συμμετάσχει στη σύνοδο των Υπουργών Άμυνας στην Ουάσιγκτον κατά του ISIL κι ότι τη χώρα του θα εκπροσωπήσει ο πρέσβης της στις ΗΠΑ, που έχει κάθε εξουσιοδότηση να μιλήσει εκ μέρους της κυβέρνησης.

Για το θέμα του Ιντσιρλίκ ρωτήθηκε σε ειδική ενημέρωση των δημοσιογράφων με θέμα τη υπουργική σύνοδο του συνασπισμού κατά του Ισλαμικού Κράτους, ο προεδρικός απεσταλμένος Brett McGurk, που ανέφερε ότι οι δύο χώρες προσπαθούν να ξεπεράσουν τα προβλήματα.

«Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει σημαντική διατάραξη της λειτουργίας. Νομίζω οι Τούρκοι είχαν κάποια προβλήματα στο Ιντσιρλίκ τα οποία προφανώς συζητήθηκαν. Αλλά πιστεύω ήταν πολύ ξεκάθαροι ότι δεν θα υπάρξει επιβράδυνση στις επιχειρήσεις εναντίον του Ισλαμικού Κράτους… Έχουν έναν αριθμό θεμάτων τα οποία αντιμετωπίζουν εντός της Τουρκίας και τους υποστηρίζουμε καθώς εργάζονται γι’ αυτά», ανέφερε.

Ο στρατηγός Μακγκούρκ απέφυγε να σχολιάσει πληροφορίες ότι τα αεροπλάνα των στασιαστών ανεφοδιάζονταν από τη βάση του Ιντσιρλίκ, αλλά ούτε και τις αποτάξεις από τον τουρκικό στρατό ανωτέρων αξιωματικών με καθοριστικό ρόλο στην προσπάθειας εξολόθρευσης του ISIL.

«Νομίζω ότι πρέπει να αφήσουμε "τη σκόνη να κάτσει" και να αφήσουμε τους Τούρκους να βρουν τη λύση σ’ αυτό. Είμαστε, φυσικά, σε πολύ στενή επαφή μαζί τους και από την άποψη του Ιντσιρλίκ, οι τελευταίες πληροφορίες που είχα είναι ότι δεν υπήρξε σημαντική διαταραχή στο σύνολο των λειτουργιών μας.

Δουλεύουμε για να ξεπεράσουμε τα θέμα ηλεκτροδότησης και να διασφαλίσουμε ότι έχουμε τις γεννήτριες που χρειάζονται μέχρι την αποκατάσταση της τροφοδοσίας, αλλά τώρα αυτό είναι προφανώς μια κατάσταση πολύ ρευστή και θα έχουμε συνομιλίες με τους Τούρκους όλη τη διάρκεια της εβδομάδας στο πλαίσιο της υπουργικής», ανέφερε.

Σε μια άλλη εξέλιξη, απαντώντας σειρά ερωτήσεων για τις μαζικές συλλήψεις και απολύσεις στην Τουρκία, τόσο στις ένοπλες δυνάμεις, όσο και τη δημόσια υπηρεσία, ο βοηθός Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μαρκ Τόνερ, χαρακτήρισε «κατανοητή και δικαιολογημένη τη λήψη μέτρων», αλλά οι μαζικές συλλήψεις δεν έχουν περάσει απαρατήρητες στην Ουάσιγκτον.

«Στον απόηχο των δραματικών γεγονότων της Παρασκευής, όπου η δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση της Τουρκίας και ο λαός της Τουρκίας αισθάνθηκαν την απειλή ότι η κυβέρνησή τους επρόκειτο να ανατραπεί από στρατιωτικό πραξικόπημα, είναι κατανοητό και δικαιολογημένο, ότι η κυβέρνηση θα λάβει μέτρα για να διώξει τους δράστες, να προβεί σε ενδελεχή έρευνα για το τι συνέβη, και πραγματικά να προσπαθήσει να μεριμνήσει για την ασφάλεια του τουρκικού λαού… Δεν μπορώ να υπερεκτιμήσω την αίσθηση της τουρκικής κυβέρνησης και του τουρκικού λαού αυτή τη στιγμή, ότι πραγματικά αισθάνθηκαν και αισθάνονται υπό απειλή», είπε ο κ. Τόνερ.

Για τις μαζικές συλλήψεις είπε πως «προτρέψαμε την τουρκική κυβέρνηση να διατηρήσει την ηρεμία και τη σταθερότητα αλλά και να τηρήσει τα δημοκρατικά πρότυπα που παρέχει σ’ όλους το τουρκικό σύνταγμα και τον κανόνα δικαίου».

Σε άλλο ερώτημα για το ίδιο θέμα, ο κ. Τόνερ είπε ότι η Τουρκία είναι σύμμαχος, φίλος και εταίρος κι ότι οι ΗΠΑ κατανοούν την τεράστια πίεση που έχει περάσει η κυβέρνησή της.

"Αλλά σε όλες τις συζητήσεις μας έχουμε επίσης τονίσει την ανάγκη να αποφευχθεί κάθε κλιμάκωση και κάθε προσπάθεια ή ενέργειες οι οποίες μάλλον θα αυξήσουν τις εντάσεις και θα θέσουν σε κίνδυνο την ισχυρή δημοκρατική παράδοση που οι Τούρκοι πολίτες υπερασπίστηκαν στο δρόμο την περασμένη Παρασκευή", συνέχισε.

Ο βοηθός Εκπρόσωπος επανέλαβε την προσφορά της αμερικανικής κυβέρνησης να βοηθήσει στις έρευνες για το πραξικόπημα, ενώ για το ζήτημα της επαναφοράς της θανατικής καταδίκης απέφυγε να τοποθετηθεί. «Δεν είναι απλά η υποστήριξη ή η μη υποστήριξη. Είναι ένα θέμα που θα το συζητήσει το τουρκικό πολιτικό σύστημα». Κληθείς να σχολιάσει την αντίδραση της ΕΕ, είπε πως «εμείς δεν έχουμε ρόλο, ή να πούμε ο,τιδήποτε, αν μία χώρα θα προωθούσε αυτή την επιλογή».

Να σημειώσουμε οι ΗΠΑ είναι χώρα στην οποία ισχύει η θανατική ποινή σε ομοσπονδιακό επίπεδο, όπως και σε πολλές πολιτείες.

Στην υπόθεση Γκιουλέν δήλωσε άγνοια αν έχει υποβληθεί επίσημο αίτημα, ενώ εξήγησε πως όταν αυτό γίνει, θα αποφασίσει ομοσπονδιακός δικαστής στη βάση των στοιχείων που θα προσκομιστούν. Την τελική απόφαση για την έκδοση – μετά την απόφαση του δικαστή – την έχει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Πάντως, επανέλαβε ότι δεν υπάρχει κάποιο στοιχείο ότι ο Φετουλάχ Γκιουλέν δρούσε παρανόμως όσο διαμένει στις ΗΠΑ κι αν υπήρχε, θα είχε διωχθεί ποινικά από τις αμερικανικές αρχές.

Πηγή ΚΥΠΕ