Δύο συν μία ειρωνείες της Ιστορίας της Κυπριακής Δημοκρατίας

Είμαι βέβαιος ότι ο Ραούφ Ντενκτάς θα καγχάζει εκεί που είναι, γιατί εκεί που απέτυχε ο ίδιος επειδή οι Ελληνοκύπριοι ξέροντας τη σκληρότητα και την ακαμψία του δεν του είχαν καμιά εμπιστοσύνη, πέτυχε ο προβατόσχημος Ακιντζί

Πολλοί ιστορικοί ασχολήθηκαν τα τελευταία χρόνια με τις ειρωνείες της Ιστορίας, τις περιπτώσεις δηλαδή της παγκόσμιας Ιστορίας ή της Ιστορίας συγκεκριμένων περιοχών ή κρατών στις οποίες υπάρχει μεγάλη αντίθεση μεταξύ προσδοκιών και αποτελεσμάτων.

Οι περιπτώσεις αυτές πάντοτε γοητεύουν τους ιστορικούς, γιατί

αποδεικνύουν πόσο αδύναμοι (μαθητευόμενοι μάγοι) είναι συχνά οι ηγέτες και οι κυβερνήσεις και γενικά οι υπεύθυνοι να ελέγξουν τους αστάθμητους παράγοντες που τίθενται σε κίνηση από την πρώτη στιγμή που ξεκινά η προσπάθεια αλλαγής μιας κατάστασης.

Όλοι σήμερα, για παράδειγμα, μιλούν για την οικτρή και τραγική για τους λαούς της Εγγύς Ανατολής αποτυχία του Αμερικανού Προέδρου, George W. Bush, ο οποίος, αντί να «φέρει την ελευθερία και τη δημοκρατία» με την στρατιωτική εισβολή του στο Ιράκ το 2003-2010, όπως υποσχόταν, έφερε την καταστροφή, την ερήμωση και τον οικτρό θάνατο σε εκατοντάδες χιλιάδες αθώους ανθρώπους.

Αλλά και ποιητές ασχολήθηκαν με το θέμα της ειρωνείας της Ιστορίας. Ένας Έλληνας ποιητής που γοητεύτηκε ιδιαίτερα από την ειρωνεία της Ιστορίας ήταν ο Κωνσταντίνος Καβάφης. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο άντλησε τα θέματα μερικών από τα πιο γνωστά του ποιήματα από την Ιστορία της ελληνιστικής εποχής, η οποία ήταν εποχή παρακμής(Αλεξανδρινοί Βασιλείς, Ποσειδωνιάται, Περιμένοντας τους Βαρβάρους, Ο Βασιλεύς Δημήτριος, Εν Μεγάλη Ελληνική Αποικία, 200π.Χ., Καισαρίων, Παλαιόθεν Ελληνίς, Πρέσβεις Απ’ την Αλεξάνδρεια, Δημητρίου Σωτήρος 162-150π.Χ. Προς τον Αντίοχον Επιφανή).

Ειδικά στην περίπτωση της σύντομης νεότερης Ιστορίας της Κύπρου οι ειρωνείες, για λόγους που δεν είναι του παρόντος, είναι ιδιαίτερα πολλές. Στο σημείωμα αυτό θα περιοριστώ σε τρεις, δυο παλαιότερες, πρώτα, τα επακόλουθα της προσπάθειας να αλλάξει το Σύνταγμα του 1960 και, δεύτερο, τις συνέπειες της προσπάθειας να δημιουργηθούν καλύτερες προϋποθέσεις για ανάπτυξη της οικονομίας της Κύπρου μέσω της ίδρυσης χρηματιστηρίου, και μια τρέχουσα, την αντίθεση μεταξύ των μεγάλων προσδοκιών που προκάλεσε στην ελληνοκυπριακή κοινότητα η εκλογή του Μουσταφά Ακιντζί και της σημερινής φοβερής απογοήτευσης που προκαλεί η σημερινή συμπεριφορά του.

Η πρώτη ειρωνεία είναι πολύ γνωστή και έχει αναφερθεί άπειρες φορές, είναι όμως σημαντικό να τη μνημονεύουμε κάθε φορά για να συνειδητοποιούμε από πού ξεκινήσαμε και ποιοι έχουν τη βασική ευθύνη των κακών που ακολούθησαν. Πρέπει η ειρωνεία αυτή να αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο της νεότερης κυπριακής Ιστορίας που διδάσκεται στα ελληνοκυπριακά σχολεία και να γίνεται λεπτομερής ανάλυση των στοιχείων που τη συνθέτουν και να καταβάλλεται προσπάθεια εμβάθυνσης σ’ αυτή.

Η δεύτερη δεν είναι πολύ γνωστή και αναφέρεται λιγότερο, αποτελεί όμως και αυτή μνημείο όχι μόνο εγκληματικής διαχείρισης από τους υπευθύνους ενός πολύ σημαντικού για τη χώρα θέματος αλλά και αβυσσαλέας εξαπάτησης χιλιάδων αθώων οικογενειαρχών που οδηγήθηκαν, λόγω της αφέλειάς τους, σε πτώχευση και ξεσπίτωμα.

Η τρίτη ειρωνεία είναι ακόμα πιο κραυγαλέα όχι μόνο γιατί τη βιώνουμε σήμερα αλλά και γιατί η πλάνη περί μετριοπαθούς, δίκαιου, λογικού και υπέρμαχου μιας λειτουργικής λύσης Ακιντζί έχει εισχωρήσει βαθιά στην ψυχή χιλιάδων Ελληνοκυπρίων μέχρι σημείου που ακόμα και μέλη της ελληνοκυπριακής διαπραγματευτικής ομάδας να δηλώνουν δημόσια ότι «συμφωνούν 100% με τις αντιδράσεις του Ακιντζί».

Τους ανθρώπους αυτούς δεν τους ενόχλησε η τακτική συμμετοχή του Ακιντζί στους εορτασμούς για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, ούτε η σιωπηρή αποδοχή των καθαρών ενδείξεων προετοιμασίας για ενσωμάτωση των κατεχομένων στην Τουρκία (μεταφορά νερού, μεταφορά ηλεκτρικού ρεύματος, εφαρμογή της ώρας της Τουρκίας), αλλά ούτε και οι πρόσφατες απειλές του για «σύννεφα που πυκνώνουν πάνω από την Κύπρο», με αφορμή γεωτρήσεις που θα αρχίσουν στην κυπριακή ΑΟΖ.

Είμαι βέβαιος ότι ο Ραούφ Ντενκτάς θα καγχάζει εκεί που είναι, γιατί εκεί που απέτυχε ο ίδιος επειδή οι Ελληνοκύπριοι ξέροντας τη σκληρότητα και την ακαμψία του δεν του είχαν καμιά εμπιστοσύνη, πέτυχε ο προβατόσχημος Ακιντζί.
Νομίζω πως, μιας και μιλήσαμε στην αρχή του άρθρου για τη συχνή αξιοποίηση της ειρωνείας της Ιστορίας από τον Καβάφη στην ποίησή του, θα ταίριαζε να το τελειώσω με μιαν αναφορά σ’ ένα ποίημά του που φέρει τον ταιριαστό για την περίπτωσή μας τίτλο Απιστία.

Στο ποίημα διηγείται την απιστία του Θεού Απόλλωνα προς τη θεά Θέτιδα. Ο Απόλλωνας παρευρέθη στον γάμο της με τον Πηλέα και, ως προφήτης που ήταν, προέβλεψε για το γιο του ζευγαριού (Αχιλλέα) ότι «Ποτέ αυτόν αρρώστια δεν θ’ αγγίξει και θα 'χει μακρινή ζωή». Χάρηκε πολύ η Θέτις γιατί τα λόγια αυτά «τής φάνηκαν εγγύησις για το παιδί της».

Γι' αυτό όταν έφτασαν ειδήσεις «για τον σκοτωμό του Αχιλλέως στην Τροία, η Θέτις μες στον οδυρμό της τα παληά θυμήθη και ρώτησε τι έκαμνε ο σοφός Απόλλων, πού γύριζεν ο ποιητής που στα τραπέζια έξοχα ομιλεί, πού γύριζε ο προφήτης όταν τον υιό της σκότωναν στα πρώτα νειάτα. Κι οι γέροι την απήντησαν πως ο Απόλλων αυτός ο ίδιος εκατέβηκε στην Τροία, και με τους Τρώας σκότωσε τον Αχιλλέα».

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Κ. ΠΕΡΣΙΑΝΗΣ