Δημοψήφισμα Κούρδων: Θα έχει συνέπειες αλλά όχι άμεσα

Αναμενόμενο θεωρείται το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος που θα διεξαχθεί στις 25 Σεπτεμβρίου στο κουρδικό Ιράκ για την ανεξαρτησία της αυτόνομης περιφέρειας των Κούρδων, ωστόσο δεν θα έχει άμεση εφαρμογή και ούτε συνεπάγεται άμεση αλλαγή των συνόρων στην περιοχή, όπως δηλώνουν στο ΚΥΠΕ οι Ζήνωνας Τζιάρρας και Γιάννης Ιωάννου.

Εκτιμώντας τις επιπτώσεις που θα έχει η πρώτη απόπειρα ανεξαρτησίας των Κούρδων,

71 χρόνια μετά το ολιγόμηνο ανεξάρτητο κουρδικό κράτος του 1946, ο μεταδιδακτορικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κύπρου Ζήνωνας Τζιάρρας, σημειώνει τη χρονική συγκυρία της απόφασης του Μεσούτ Μπαρζανί να διεξάγει το δημοψήφισμα, με τον εμφύλιο στη Συρία και τον αγώνα ενάντια στο Ισλαμικό κράτος να συνεχίζονται.

Ενθουσιασμένοι οι Κούρδοι, ανησυχούν οι γείτονες

Η διεθνής κοινότητα, πλην του Ισραήλ, είναι εναντίον της διεξαγωγής δημοψηφίσματος και ιδιαίτερα οι ΗΠΑ, που διαχρονικά διάκεινται θετικά στο κουρδικό αίτημα, θα προτιμούσαν να κλείσουν πρώτα άλλα ανοικτά θέματα, πρόσθεσε ο κ. Τζιάρρας. Σημείωσε, παράλληλα, ότι Ρωσία και Ιρακινό Κουρδιστάν έχουν υπογράψει εμπορική συμφωνία για διύλιση πετρελαίου από την αυτόνομη περιοχή των Κούρδων του Β. Ιράκ στη Γερμανία και πώληση στη Ρωσία.

Ένα θετικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, όπως αναμένεται, θα ανοίξει νέους ασκούς του Αιόλου στην περιοχή και θα ενθαρρύνει και τα άλλα κουρδικά κινήματα στη Συρία, το Ιράν και την Τουρκία, σύμφωνα με τον κ. Τζιάρρα, που θεωρεί ότι διακυβεύεται και η πολιτική επιβίωση του ίδιου του Μεσούτ Μπαρζανί.

Ερωτηθείς για την Τουρκία και κατά πόσο θα προχωρήσει σε πολεμική σύρραξη εάν υπάρξει τελικά ένα ανεξάρτητο Κουρδιστάν, ο Ζήνωνας Τζιάρρας δεν το θεωρεί πιθανό σενάριο, όσο το να υπάρξουν κυρώσεις ή μικρές «χειρουργικές» στρατιωτικές επεμβάσεις εναντίον των βάσεων του ΠΚΚ στο Καντίλ, κάτι που κάνει εδώ και χρόνια ήδη. Σημείωσε, δε, ότι Τουρκία και Ιρακινό Κουρδιστάν έχουν οικονομική και ενεργειακή συνεργασία, ενώ πολλές τουρκικές εταιρείες έχουν ήδη επενδύσει στο Βόρειο Ιράκ. Δεν απέκλεισε, ωστόσο, το ενδεχόμενο να υπάρξουν συγκρούσεις, όμως στα σύνορα του αυτόνομου σήμερα Ιρακινού Κουρδιστάν με το υπόλοιπο Ιράκ και κυρίως στην περιοχή του Κιρκούκ.

Τουρκία και Ιράν ίσως συνεργαστούν, στο έδαφος όμως της Συρίας, για να αποτρέψουν την έξοδο των εκεί Κούρδων προς τη Μεσόγειο, κάτι που οι δύο αυτές χώρες δεν θέλουν, ανέφερε ο κ. Τζιάρρας.

Στο εσωτερικό των Κούρδων του βορείου Ιράκ, παρά τις διαφωνίες, υπάρχει ένα γενικότερο πνεύμα επί της αρχής για ανεξαρτητοποίηση του Κουρδιστάν, ανέφερε ο Ζήνωνας Τζιάρρας, προσθέτοντας ότι οι κύριες διαφωνίες, είναι η χρονική συγκυρία του δημοψηφίσματος και η λαϊκίστικη χρησιμοποίησή του από τον Μεσούτ Μπαρζανί για να επιβιώσει πολιτικά. Ο μεταδιδακτορικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κύπρου πιστεύει ότι το αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί και από τον χειρισμό που θα τύχει από τον Μπαρζανί και κατά πόσο θα το αποδώσει στον κουρδικό λαό και όχι να το εκμεταλλευτεί ο ίδιος.

Ο κ. Τζιάρρας πιστεύει ότι ο Μπαρζανί θα χρησιμοποιήσει το αποτέλεσμα της 25ης Σεπτεμβρίου για να διαβουλευθεί και να επαναδιαπραγματευτεί τη σχέση με τη Βαγδάτη, το εμπόριο για το πετρέλαιο, το μερίδιο στον προϋπολογισμό της κεντρικής κυβέρνησης για το Ιρακινό Κουρδιστάν. Μελλοντικά, ίσως θα μπορούσαν κάποια κράτη να στηρίξουν μια ανεξαρτησία του Ιρακινού Κουρδιστάν, το καθένα για δικούς του λόγους, ανέφερε, «προς το παρόν, όμως, δεν θα δούμε αυτό που πολύ φοβούνται».

Ο Διεθνολόγος – δημοσιογράφος, Γιάννης Ιωάννου ανέφερε ότι με βάση το αναθεωρημένο Σύνταγμα του 2005, στο Ιράκ απαγορεύεται η απόσχιση εθνοτικής ομάδας ή γεωγραφικής περιοχής. Γι’ αυτό τον λόγο, το δημοψήφισμα δεν έχει τόσο νομιμοποίηση όσο αποτελεί μια έκφανση λαϊκής βούλησης, εξήγησε, προσθέτοντας ότι και η πλούσια σε πετρέλαιο περιοχή του Κιρκούκ θα αποτελέσει μετά το δημοψήφισμα αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ Ερμπίλ και Βαγδάτης, καθώς οι Κούρδοι θέλουν να την εντάξουν σε ένα μελλοντικό κρατικό μόρφωμα.

Οι Κούρδοι του Ιράκ και οι Κούρδοι της Συρίας έχουν διαφορετική ιδεολογική προσέγγιση, αλλά και διαφορετική δράση έναντι του Ισλαμικού Κράτους, ανέφερε ο κ. Ιωάννου απαντώντας σε ερώτηση για το αν θα διαφοροποιηθεί ο σημερινός τους ρόλος μετά από ένα ανεξάρτητο Κουρδιστάν στο βόρειο Ιράκ. Ο Διεθνολόγος – Δημοσιογράφος εξήγησε ότι στη μάχη εναντίον του ΙΣΙΣ εντός του Ιράκ, το βάρος σήκωσε περισσότερο ο ιρακινός στρατός και τοπικές σιιτικές οργανώσεις, ενώ επί συριακού εδάφους οι Κούρδοι της Συρίας είναι αυτοί που αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά το ισλαμικό κράτος. Οι Κούρδοι της Συρίας, που είναι σε μεγάλο βαθμό σύμμαχοι του καθεστώτος Άσαντ, σημείωσε, πιθανόν να ζητήσουν ένα είδος αυτονομίας σε ένα μελλοντικό μοντέλο της Συρίας, όχι όμως ανεξαρτησία. Και οι Κούρδοι της Τουρκίας θα «τραβήξουν» τον δικό τους δρόμο, ανέφερε, υπενθυμίζοντας τον διάλογο της κυβέρνησης στην Άγκυρα με το φιλοκουρδικό κόμμα ΗDP και την ηγεσία των εκεί Κούρδων.

Ο κ. Ιωάννου θεωρεί ότι θα υπάρξει ένα είδους ντόμινο από το δημοψήφισμα στο βόρειο Ιράκ, αλλά, ανέφερε, οι επιπτώσεις θα διαφανούν και από το καθεστώς που θα υπάρξει στη Συρία μετά από έξι χρόνια πολέμου, αν θα είναι ενιαίο ή ομοσπονδιακό το νέος κράτος και κατά πόσο οι Κούρδοι θα έχουν αυτονομία ή όχι. Θεωρεί, επίσης, ότι είναι πολύ πιθανόν η Τουρκία να προχωρήσει σε μια στρατιωτική επιχείρηση όπως η «Ασπίδα του Ευφράτη» εντός του συριακού εδάφους, για να αποτρέψει τη συνένωση των τριών καντονίων που ελέγχουν οι Κούρδοι στη βόρεια Συρία.

Ο Γιάννης Ιωάννου ανέφερε ότι έχουν συμπληρωθεί 100 χρόνια από τη Συμφωνία Σάικς–Πικό (Sykes–Picot Agreement) που διαμόρφωσε τα σύνορα μεταξύ Συρίας και Ιράκ και παρά την προσπάθεια του Ισλαμικού Κράτους να αμφισβητήσει στην ουσία και επί του εδάφους με τη δράση του τα σύνορα αυτά, η Συμφωνία -που είναι μια διεθνής συνθήκη- εξακολουθεί να ισχύει. Τελικά, είναι ο εθνικός αλυτρωτισμός και η έννοια της αυτοδιάθεσης που αμφισβητούν τα σύνορα σε αυτή την περιοχή και όχι ο πόλεμος και η καταστροφή, ανέφερε ο κ. Ιωάννου, εκφράζοντας την άποψη ότι τα κράτη αυτά θα πάψουν να είναι εθνικά ενιαία κράτη. Θεωρεί επίσης πολύ πιθανό, ως συνέπεια του δημοψηφίσματος στις 25 Σεπτεμβρίου, να υπάρξει ακόμη μία αναθεώρηση του συντάγματος του Ιράκ.

Keywords
Τυχαία Θέματα