El Periodico: Ο ιδιαίτερος ρόλος της ΕΕ στην Καταλωνία

Ο εύθραυστος χαρακτήρας του προγράμματος για μία ενιαία Ευρώπη, το οποίο όμως βασίζεται περισσότερο στη γραφειοκρατία απ’ ό,τι στη δημοκρατία, και κρέμεται πιο πολύ από τις αποφάσεις της αγοράς απ’ ό,τι της πολιτικής, φάνηκε ιδιαίτερα με την προσφυγική κρίση και την κρίση στην Καταλωνία.

Η ΕΕ αποδεικνύεται μία κλειστή ομάδα από κράτη, που έχει θεμελιωθεί πάνω σε αλληλοδιασταυρούμενα οικονομικά συμφέροντα. Αυτό είναι πλέον βέβαιο. Όμως ο κόσμος θα ήταν λίγο χειρότερος χωρίς την ΕΕ και η δημοκρατική διένεξη ανάμεσα στον καταλανικό και τον ισπανικό εθνικισμό χωρίς την Ένωση,

θα ήταν ακόμη πιο αιμοσταγής. Πίσω από το πέπλο της συμβατικής πολιτικής αντιπροσώπευσης, η ΕΕ διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο στην περίπτωση της Καταλωνίας. Δύο γεγονότα το επικυρώνουν αυτό με αναντίρρητο τρόπο: η άμεση προκήρυξη των περιφερειακών εκλογών και ο ρόλος της βελγικής δικαιοσύνης.

Σήμερα ζούμε καταιγιστικές πολιτικές στιγμές. Πριν δέκα μέρες μόλις, το Καταλανικό Κοινοβούλιο ανακήρυττε την ανεξαρτησία της Καταλωνίας και η ισπανική κυβέρνηση ενεργοποιούσε το Άρθρο 155 του Συντάγματος, προκηρύσσοντας άμεσα περιφερειακές εκλογές. Πολλοί αναλυτές έσπευσαν να επαινέσουν την άμεση προκήρυξη των εκλογών ως μία επιδέξια τακτική κίνηση του πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι. Όμως δεν ήταν. Στην ουσία, το σχέδιο που είχε αρχικά ο Ραχόι και είχε εκπονηθεί καταλεπτώς, είχε διαφορετικούς σκοπούς. Επεδίωκε μία ακόμη πιο σκληρή επέμβαση και με μεγαλύτερη χρονική διάρκεια. Μολαταύτα, το σχέδιο τούτο ερχόταν σε σύγκρουση με τις προτεραιότητες της ΕΕ: γρήγορη λύση και χωρίς βία, προκειμένου να εξασφαλισθεί η σταθερότητα το συντομότερο δυνατόν.

Οι ρυθμοί της ΕΕ δεν συγχρονίζονται με τους ρυθμούς του Ισπανικού Βασιλείου. Το σχέδιο του Ραχόι προέβλεπε τη συντονισμένη δράση της ισπανικής κυβέρνησης, της γενικής εισαγγελίας και του πιο ελεγχόμενου τμήματος του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Και για να δουλέψει το σχέδιο αυτό, χρειαζόταν ένα ευρύ χρονικό περιθώριο προκειμένου να εφαρμοσθεί με δόσεις, ώστε να είναι διαχειρίσιμη η καταστολή. Ο γενικός εισαγγελέας Χοσέ Μανουέλ Μάθα αποτελούσε τον ακρογωνιαίο λίθο για το σχέδιο αυτό. Όμως το σενάριο της άμεσης προκήρυξης εκλογών άλλαξε άρδην τις πολιτικές συντεταγμένες, χωρίς ο γενικός εισαγγελέας να το γνωρίζει ή να θέλει να το συνυπογράψει. Αποτέλεσμα; Η πρώτη πράξη της προκήρυξης των εκλογών της 21ης Δεκεμβρίου ήταν η εξευτελιστική φυλάκιση μεγάλου τμήματος της δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης της Καταλωνίας.

Όμως η ΕΕ φέρει ευθύνη για τη φορά της διένεξης χωρίς να το έχει προβλέψει. Πώς αυτό; Μέσω της εξορίας στο Βέλγιο μίας μερίδας της καταλανικής κυβέρνησης, που δεν είχαν προλάβει να φυλακίσουν στην Ισπανία. Τούτη η κατάσταση, που ούτε κι αυτή είχε προβλεφθεί από τη Μαδρίτη, είχε ένα διπλό αποτέλεσμα υπό την άποψη της διεθνοποίησης της διένεξης. Αφενός, διεύρυνε την παγκόσμια επικοινωνιακή διάσταση του θέματος κι αφετέρου διεθνοποίησε την ποινικοποίηση που ξεκίνησε η ισπανική κυβέρνηση. Από χθες, μετά την απόφαση της βελγικής δικαιοσύνης, η ισπανική δικαιοσύνη βρίσκεται στο μικροσκόπιο των διεθνών οργανισμών.

Και τώρα τι; Κατ’ ουσίαν, όλα και όλοι πλέον εστιάζονται στη διεξαγωγή των εκλογών της 21ης Δεκεμβρίου. Εκλογές στις οποίες οι αντίπαλες πλευρές είναι σαφώς πολωμένες. Από τη μία, το στρατόπεδο των ‘δυναστών’ του Άρθρου 155 και από την άλλη οι αυτονομιστές. Δεν χρειάζεται κάποιος να έχει μία κρυστάλλινη σφαίρα για να μαντέψει πως το τμήμα που προτάσσει την ενότητα με την Ισπανία δεν μπορεί να κυβερνήσει. Η αμφιβολία αφορά το εάν τα κόμματα που προγραμματικά προτάσσουν την ανεξαρτησία (είτε μαζί είτε χωριστά το καθένα) θα κατορθώσουν να εξασφαλίσουν ποσοστό άνω του 50% των ψήφων. Για να το εμποδίσουν αυτό, οι δυνάμεις του ισπανικού κράτους διαθέτουν μόνον ένα όπλο: μία τρομακτική εκστρατεία εκφοβισμού. Από ξηράς, από θαλάσσης και από αέρος.

Πηγή: AΠΕ - ΜΠΕ