Οι Ψαλμωδίες της Μεγάλης Εβδομάδας και η σημασία τους

Η Μεγάλη Εβδομάδα μέσα από τις ακολουθίες και τους ύμνους που ακούγονται στην εκκλησία, ανακεφαλαιώνει όλη την ανθρώπινη ιστορία, από τη δημιουργία, την πτώση έως και την αναδημιουργία. Αυτές οι ιερές ακολουθίες προβάλλουν τον Χριστό και τον αναστημένο Κύριο της εκκλησίας, ο οποίος δίνει νόημα στην ανθρώπινη Ιστορία.

Για τους Πατέρες της εκκλησίας οι ύμνοι, είναι το ποιμαντικό μέσο για την οικοδόμηση των πιστών, γι' αυτό και ο υμνογραφικός λόγος είναι η φωνή της εκκλησίας.

Μερικοί από τους γνωστότερους συγγραφείς και μελωδούς των ύμνων είναι οι Σωφρόνιος Ιεροσολύμων, Κοσμάς Μαϊουμά, Μάρκος Υδρούντος, Ανδρέας Κρήτης, Κασσιανή οι οποίοι μετέτρεψαν τη Θεολογία σε τραγούδι. Αυτή η μουσική μετασκευή έχει ως στόχο τη συναισθηματική ευφορία και τέρψη των πιστών για να διεισδύσουν στα βάθη της ύπαρξης και της συνένωσης με τον Θεό. Είναι δηλαδή μια λειτουργική μουσική και όχι μουσική ακροάματος γι' αυτό άλλωστε τα μουσικά όργανα δεν βρήκαν ποτέ θέση στη λατρεία της εκκλησίας.

Όλη η Μεγάλη Εβδομάδα και κάθε ύμνος που ψάλλεται είναι αφιερωμένος και σε ένα επιμέρους περιστατικό της ζωής του Χριστού. 'Ηδη από το απόγευμα προς βράδυ της Κυριακής των Βαϊων, ψάλλεται η ακολουθία του Νυμφίου (Ιδού ο Νυμφίος έρχεται..), η οποία αναφέρεται στην είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα και ο Όρθρος της επόμενης μέρας, ενώ λίγο νωρίτερα τις πρώτες απογευματινές ώρες ψάλλεται το Μεγάλο Απόδειπνο.

Τη Μεγάλη Δευτέρα ψάλλεται πάλι η ακολουθία του Νυμφίου και το "Τον Νυμφώνα σου βλέπω", ενώ το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης ψάλλεται το τροπάριο της Κασσιανής κατά τη διάρκεια του οποίου τελείται ανάμνηση της αλείψεως του Χριστού με μύρο από μια πόρνη γυναίκα. Επίσης φέρεται στη μνήμη μας, η σύγκλιση του Συνεδρίου των Ιουδαίων, του ανωτάτου δηλαδή Δικαστηρίου τους, προς λήψη καταδικαστικής αποφάσεως του Χριστού, καθώς και τα σχέδια του Ιούδα για προδοσία του Διδασκάλου του.

Τη Μεγάλη Τετάρτη ψάλλεται το Κοντάκιο "Ότε οι ένδοξοι μαθηται...", όπου αναφέρεται στον Μυστικό Δείπνο.

Το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης αφού έχουν αναγνωσθεί στην εκκλησία 12 περικοπές από τα 4 Ευαγγέλια, του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννη, ψάλλεται το "Σήμερον Κρεμάται επί ξύλου..." το οποίο αναφέρεται στη σταύρωση του Χριστού.

Η Μεγάλη Παρασκευή αποτελεί την κορύφωση του Θείου Δράματος όπου ο ιερέας, αφού κατεβάσει τον Εσταυρωμένο, τον τοποθετεί στον Επιτάφιο που έχει ετοιμαστεί από νωρίς και ψάλλονται τα εγκώμια σε τρεις στάσεις : "Η Ζωή εν Τάφω" (α' στάση), "'Αξιον Εστί" (β' στάση) και "Αι γενεαί πάσαι" (γ' στάση), μετά τα οποία πραγματοποιείται και η περιφορά του Επιταφίου στους δρόμους της πόλης ή του χωριού.

Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου ψάλλεται ο Εσπερινός της Ανάστασης, λεγόμενος και "Πρώτη Ανάσταση" και το τροπάριο "Ανάστα ο Θεός". Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου και αφού έχει πραγματοποιηθεί η αφή του Αγίου Φωτός στον Πανάγιο Τάφο, πραγματοποιείται η τελετή την Ανάστασης ψάλλοντας τα τροπάρια