Ένας άνθρωπος παντός καιρού: Τιμητική προβολή για τον Θανάση Βέγγο στην Αλκυονίδα

4 χρόνια συμπληρώνονται στις 3 Μαΐου 2015 χωρίς τον Θανάση Βέγγο, τον ηθοποιό που άφησε ανεξίτηλο σημάδι στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου. Για να τιμήσει την μνήμη του μεγάλου αυτού ηθοποιού, η NEW STAR προβάλλει

Μια ταινία – αφιέρωμα στον αείμνηστο ΘΑΝΑΣΗ ΒΕΓΓΟ, τον πολυαγαπημένο μας «καλό μας άνθρωπο», από τον στενό του φίλο και συνεργάτη Γιάννη Σολδάτο. Μέσα από υλικό αρχείου, σπάνιες μαρτυρίες του ίδιου του Θανάση Βέγγου, φίλων, συγγενών, συνεργατών, κινηματογραφιστών, παρακολουθούμε την πορεία του λαϊκού ανθρώπου, του εξόριστου αγωνιστή της Μακρονήσου, του ηθοποιού, του παραγωγού, του σκηνοθέτη, την καθιέρωσή του στη συνείδηση του Έλληνα, ένα από τα ελάχιστα πρόσωπα της σύγχρονης νεοελληνικής Ιστορίας που γνωρίζει την πάγκοινη αποδοχή, αναγνώριση, εκτίμηση και συμπάθεια. Ο γιος του, Βασίλης Βέγγος, σε μια σπάνια εμφάνιση, καταθέτει τις δικές του εμπειρίες από την άγνωστη, και επιμελώς κρυμμένη από τον ίδιο τον Θανάση Βέγγο καθημερινότητά του. Δεκάδες κινηματογραφιστές σχολιάζουν ο καθένας με τον τρόπο του, το πώς βλέπουν τον Θανάση Βέγγο

Για περισσότερα από πενήντα χρόνια, ο Θανάσης Βέγγος διέτρεχε -σχεδόν κυριολεκτικά- το σώμα του ελληνικού κινηματογράφου.
Η φιγούρα του έχει περάσει στο πάνθεον των σύγχρονων λαϊκών μύθων, το όνομα και το επώνυμο του έχουν καθιερωθεί ξεχωριστά, σε εκφράσεις της σύγχρονης ελληνικής φρασεολογίας ("Ποιος Θανάσης;", "Τρέχει σαν τον Βέγγο" κλπ.)

Η πρώτη επαφή με τον Βέγγο ήταν για τον καθένα μας στα σινεμαδάκια του '60 ή στις hi tech οθόνες του 21ου αιώνα, οι πολυάριθμες κωμωδίες της "χρυσής περιόδου" του ελληνικού εμπορικού κινηματογράφου. Τα απανωτά καρτουνίστικα, παροξυσμικά, συχνά σουρεαλιστικά γκαγκ, οι μνημειώδεις ατάκες του, το θέαμα ενός κορμιού σε διαρκή κίνηση να αλλάζει δωμάτια, χώρους, πόλεις, καταστάσεις, τα πάθη ενός "ανθρώπου σαν κι εμάς".
Ο ελληνικός εμπορικός κινηματογράφος κάποια στιγμή κατέρρευσε, η Ελλάδα μπήκε κι αυτή (με αρκετή καθυστέρηση βέβαια) στη θύελλα του "κινηματογράφου του δημιουργού". Σε μια εποχή που η ελληνική παραγωγή των προηγούμενων δεκαετιών καταδικαζόταν ως απροκάλυπτα αντικαλλιτεχνική, ο μύθος του Θανάση, Βέγγου παρέμεινε αναλλοίωτος. Τότε ήταν που εμείς οι υποψιασμένοι υποστηρικτές του "Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου" αρχίσαμε να συνειδητοποιούμε αυτό που ο απλός Έλληνας είχε αβίαστα συλλάβει από την πρώτη στιγμή: Πως ο Βέγγος ήταν κάτι πολύ περισσότερο από έναν ακόμη εμπορικό κωμικό του '60. Πως η ντελιριακή του υπερκινητικότητα, η ίδια η συμπεριφορά του, έφερε αυθεντικά ελληνικά πολιτισμικά στοιχεία που έρχονταν από παλιά — πολύ παλιά.

Κι ύστερα ήρθε ο Βούλγαρης, ο Αγγελόπουλος, ο Μιχαηλίδης με τον Αριστοφάνη κι η διαπίστωση πως αυτός ο απίστευτα ταπεινός, χαμηλών τόνων άνθρωπος, εξακολουθούσε να απολαμβάνει την αγάπη και την αποδοχή του πανελλήνιου. Κι ύστερα ξανακοιτάξαμε τα παλιά...
Και βρήκαμε έναν άνθρωπο που μεγαλώνει στα συντρίμμια που άφησε η Κατοχή και ο Εμφύλιος, και το χειρότερο (γι αυτόν τότε) γόνο μιας φτωχής οικογενείας αριστερών φρονημάτων. Έναν νέο που "φιλοξενείται" στο κολαστήριο της Μακρονήσου για να γνωρίσει την βαναυσότητα της εξουσίας αλλά και μια ομάδα ανθρώπων που θα αλλάξει τη ζωή του. Ένα απλό "παιδί για τα θελήματα" του Κούνδουρου που καταφέρνει να γίνει ένα μέλος της θρυλικής παρέας της "Μαγικής Πόλης" και του "Δράκου". Έναν sui generis ηθοποιό, με μια απίστευτη, καταλυτική σωματική παρουσία, στους δρόμους του Τσάπλιν και του Λόιντ. Μια ιδιοφυΐα ανατρεπτικού χιούμορ, που τίποτα δεν είχε να ζηλέψει από τις μεγάλες στιγμές των Αδελφών Μαρξ. Ένα δημιουργό που, σε ανύποπτο χρόνο, προσπάθησε να στήσει το δικό του ανεξάρτητο μοντέλο παραγωγής. Ένα πρόσωπο κι ένα σώμα που καταγράφουν την αγωνία του απλού νεοέλληνα, του εσωτερικού μετανάστη στην αθηναϊκή χοάνη, για μια στοιχειωδώς ανέμελη ζωή, στα χρόνια των καταιγιστικών αλλαγών και του πρόσφατου παρελθόντος που ακόμα βαραίνει τον τόπο. Έναν αγαπησιάρικο, ευγενικό, μα επ' ουδενί μίζερο αντιήρωα, που λειτουργεί με το ένστικτο και την καρδιά, έναν μόνιμο αντιπρόσωπο τον "καλού" χωρίς ηθικοπλαστικούς καταναγκασμούς. Έναν ερμηνευτή με ήθος που υπερβαίνει συχνά τα ίδια τα έργα που συμμετέχει, καταξιώνοντας τα με την παρουσία του. Έναν "άνθρωπο παντός καιρού", όχι με την έννοια του αιώνιου κυνικού βολεψία, αλλά αυτού που προσπερνάει το φθοροποιό καθημερινό άχθος, διατηρώντας ακέραια την ανθρωπιά του και τους ηθικούς του κώδικες.

Ο Θανάσης Βέγγος, η ανθρώπινη κι η καλλιτεχνική του πορεία, η έστω και ετεροχρονισμένη αποτίμηση της μοναδικής του προσφοράς, η αναγνώριση του ως γνήσιου λαϊκού μύθου-συμβόλου μιας ηθικής σταθεράς σε μια κοινωνία όπου το ψευδεπίγραφο και η ρέπλικα προτείνονται ως μοναδικά προϊόντα άξια προς μαζική κατανάλωση, αποτελούσε σίγουρα (ίσως άθελα του και παρά τις αντιρρήσεις του), μια αναπόσπαστη παράμετρο της εξέλιξης της ελληνικής κοινωνίας μετά τον πόλεμο, τη συνέχεια μιας μακραίωνης ελληνικής καλλιτεχνικής κοινωνικής παράδοσης. Ο Αριστοφάνης και ο Καραγκιόζης, οι Κατοχές και η Στέρηση, οι κοινωνικοί αγώνες και οι θυσίες, ο καθημερινός έντιμος μόχθος, η παιδική αθωότητα και το όνειρο για μια καλύτερη ζωή σε έναν καλύτερο κόσμο, ζουν και ενσαρκώνονται σε αυτό το κινητικό κορμί, στην ζεστή σταθερή φωνή, στα υγρά μάτια.
Η NEW STAR τρέφοντας μεγάλο θαυμασμό και σεβασμό απέναντι σε αυτόν τον μεγάλο καλλιτέχνη, στήριξε και τη δημιουργία του ντοκιμαντέρ, "Ένας άνθρωπος παντός καιρού", του Γιάννη Σολδάτου. Η ταινία, σε συμπαραγωγή NEW STAR, κυκλοφόρησε το 2004, τιμώντας τα 50 χρόνια παρουσίας του στον Ελληνικό Κινηματογράφο. Ο Θανάσης Βέγγος μας είχε κάνει την τιμή να παρευρεθεί στην πρεμιέρα, σε μια από τις σπάνιες δημόσιες εμφανίσεις του, όπως μας είχε συνηθίσει με την πηγαία ταπεινότητα και σεμνότητα του, αυτός ο σπουδαίος καλλιτέχνης και άνθρωπος.
Κι αισθανόμαστε από τη μεριά μας την ανάγκη να πούμε, μαζί με τους επώνυμους κι ανώνυμους: "Θανάση Βέγγο, καλέ μας άνθρωπε, σ' ευχαριστούμε".

-Βελισσάριος Κοσσυβάκης

Σενάριο-Σκηνοθεσία: Γιάννης Σολδάτος

Μοντάζ: Μιχάλης Γαλανάκης

Διεύθυνση παραγωγής: Kλεάνθης Δανόπουλος

Παίρνουν μέρος οι ηθοποιοί: Kώστας Γάκης,Eυτυχία Γιακουμή, Nίκος Παπαθεοδώρου και ο Kαραγκιοζοπαίχτης: Eυγένιος Σπαθάρης

Συμμετέχουν: Νίκος Κούνδουρος, Ντίνος Κατσουρίδης, Γρηγόρης Γρηγορίου, Τάσος Ζωγράφος, Πάνος Γλυκοφρύδης, Έφη Ροδίτη, Μίκης Θεοδωράκης, Γιώργος Λαζαρίδης, Βάσια Τριφύλλη, ΠαντελήςΒούλγαρης, Άννα Φόνσου, Θόδωρος Αγγελόπουλος, Κώστας Γεωργουσόπουλος, Γιώργος Μιχαηλίδης, Δήμος Αβδελιώδης, Αιμιλία Υψηλάντη, Πατρίς Bιβάνκος, Bασίλης Bέγγος, Nίκος Kυπουργός.

Παραγωγή: ΕΚΚ, ΕΡΤ, ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ, NEW STAR