Τα μεγάλα αδιέξοδα της Αρχιεπισκοπής Αμερικής

Η διαδικασία παράδοσης του θρόνου και τα οικονομικά σκάνδαλαΈντυπη ΈκδοσηΠολιτική

Η επιρροή που ασκεί η Εκκλησία δεν αφήνει αδιάφορο κανέναν, ακόμα και αυτούς που έχουν επιλύσει τα υπαρξιακά τους ζητήματα με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που προσφέρει η… Θεία Χάρις. Στην προκειμένη περίπτωση η ζοφερή κατάσταση που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής προκαλεί ενδιαφέρον αλλά και ανησυχία τόσο μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας (στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, όπου υπάγεται η αρχιεπισκοπή

της Αμερικής) όσο και στο ελληνικό πολιτικό σύστημα, που βλέπει έναν πυλώνα άσκησης επιρροής στην αυλή της υπερδύναμης να υπονομεύεται και να απαξιώνεται.

Η ιστορία σε γενικές γραμμές είναι συνηθισμένη σε συστήματα σαν την Εκκλησία που δεν έχουν φροντίσει συγκροτημένες τακτικές ανανέωσής τους. Η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής – μια αρχιεπισκοπή κρίσιμης σημασίας για την Ορθόδοξη Εκκλησία – βρίσκεται στα χέρια ενός ικανότατου στο παρελθόν, αλλά υπέργηρου σήμερα ανθρώπου: του σεβασμιότατου αρχιεπισκόπου γέροντα Αμερικής Δημητρίου, ο οποίος βρίσκεται ήδη στο 90ό έτος της ηλικίας του. Οι οργανωτικές και διοικητικές απαιτήσεις της αρχιεπισκοπής είναι προφανές ότι υπερβαίνουν τις δυνάμεις ενός υπερήλικα, έστω και «αγίου»…

Όπως υποστηρίζουν εκκλησιαστικοί κύκλοι, η σταδιακή «απονεύρωση» της ενεργητικότητας και των δυνατοτήτων που συνεπάγεται το γήρας κατέβαλλαν και τον αρχιεπίσκοπο Αμερικής, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται πιεστικά ζητήματα προς επίλυση καθώς και να έρχονται στην επιφάνεια δυσάρεστες υποθέσεις που έχουν να κάνουν με την οικονομική διαχείριση.

Το σχετικό «αδιέξοδο» στο οποίο βρίσκεται η αρχιεπισκοπή Αμερικής έχει να κάνει με τη διαδικασία παράδοσης του θρόνου. Όπως είναι γνωστό, ο εν λόγω θρόνος παραδίδεται μόνο σε τρεις περιπτώσεις:

1. Όταν ο αρχιεπίσκοπος αποδημήσει εις Κύριον.

2. Όταν (για οποιονδήποτε λόγο) ο αρχιεπίσκοπος αποφασίσει να τον παραδώσει.

3. Αν και όταν ο επικεφαλής της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ο Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης, πάρει την απόφαση να επέμβει και να αντικαταστήσει τον υπάρχοντα με κάποιον που τελικά αυτός θα ορίσει.

Είναι προφανές ότι η τελευταία αυτή εκδοχή είναι μια ατιμωτική διαδικασία, η οποία μπορεί να εξελιχθεί αν τα πράγματα ξεπεράσουν τα όρια.

Απ’ ό,τι λένε εκκλησιαστικοί κύκλοι, η προκείμενη κατάσταση στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής έχει ήδη ξεπεράσει τα όρια, καθ’ ότι παρά τα οξύτατα προβλήματα και τις διαπιστωμένες οικονομικές ατασθαλίες ο σημερινός αρχιεπίσκοπος Αμερικής δεν εμφανίζεται διατεθειμένος να διευκολύνει την απαραίτητη ανανέωση και παραμένει προσκολλημένος στον αρχιεπισκοπικό θρόνο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, οι οποίες έχουν ήδη δημοσιευθεί στον (ελληνοαμερικανικό) Τύπο, ο Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης Βαρθολομαίος, στον οποίο υπάγεται η Αρχιεπισκοπή Αμερικής, έχει εδώ και μήνες με κομψό τρόπο ζητήσει την παραίτηση του Δημητρίου. Αυτές τις πληροφορίες η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής τις χαρακτήρισε ψευδείς και ανυπόστατες.

Τους χαρακτηρισμούς, ωστόσο, διαψεύδει η ίδια η πραγματικότητα, της οποίας μια πτυχή εμφανίστηκε κατά την πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ: ήταν η πρώτη φορά που Έλληνας πρωθυπουργός που επισκέπτεται την αμερικανική πρωτεύουσα δεν βρήκε χρόνο για να συναντηθεί με τον αρχιεπίσκοπο. Προφανώς η ελληνική κυβέρνηση, απόλυτα ενημερωμένη για την κατάσταση στην Αρχιεπισκοπή, δεν θέλησε να δημιουργήσει ψευδή εικόνα στήριξης του αρχιεπισκόπου σε μια στιγμή μάλιστα που το Πατριαρχείο έχει πάρει, όπως ακούγεται, τις αποφάσεις για την αντικατάστασή του.

Κάτι που επίσης θα πρέπει να σημειώσουμε είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση, έχοντας εύλογο ενδιαφέρον για την τύχη της Αρχιεπισκοπής, βολιδοσκόπησε «αρμοδίως» τον αρχιεπίσκοπο Δημήτριο, ο οποίος δεν έδειξε την παραμικρή διάθεση να διευκολύνει τις εξελίξεις για την απαιτούμενη από κάθε άποψη ανανέωση στον αρχιεπισκοπικό θρόνο.

Κακοδιαχείριση ή «φαγοπότι»

Δεν είναι, προφανώς, κάτι που αναμένει κάποιος, μια εύρωστη οικονομικά και με μέγιστες πολιτικές διασυνδέσεις Αρχιεπισκοπή, όπως αυτή της Αμερικής, να την κυνηγάνε οι τράπεζες. Πριν, ωστόσο, αναφερθούμε επιγραμματικά στα όσα συνθέτουν την οδυνηρή οικονομική πραγματικότητα και τις οσμές σκανδάλων που βαραίνουν την Αρχιεπισκοπή Αμερικής, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι κανείς από όσους παρακολουθούν στενά το θέμα δεν έχει αφήσει ούτε έναν υπαινιγμό για ιδιοτελή συμπεριφορά του αρχιεπισκόπου. Σ’ αυτό, ωστόσο, που όλοι συμφωνούν είναι ότι εδώ και αρκετό καιρό η κατάσταση έχει ξεφύγει από τα χέρια του Δημητρίου και κάποιοι στον κύκλο των συνεργατών του κάνουν παιχνίδι.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του ελληνοαμερικανικού Τύπου, οι λόγοι που υπαγόρευσαν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο να ζητήσει (κομψά) από τον Δημήτριο να αποχωρήσει «οικειοθελώς και εν ειρήνη» από τον αρχιεπισκοπικό θρόνο έχουν να κάνουν κατά κύριο λόγο με την οικονομική διαχείριση.

Πολλοί από τους αξιωματούχους της χαρακτηρίζουν την οικονομική κατάσταση της Αρχιεπισκοπής ως πτώχευση, ενώ άλλοι μιλούν «για οικονομικά σκάνδαλα».

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Εθνικού Κήρυκα» (ομογενειακή εφημερίδα της Νέας Υόρκης), το έλλειμμα ξεπερνά τα 8,5 εκατομμύρια δολάρια. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο ετήσιος οικονομικός προϋπολογισμός της Αρχιεπισκοπής έχει υπερδιπλασιαστεί κατά τα δεκαεννέα χρόνια της αρχιεπισκοπίας του αρχιεπισκόπου Δημητρίου από τα 13 εκατ. δολ. στα 30 εκατ. δολ. Διευκρινίζεται ότι σ’ αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται οι κατ’ έτος χορηγίες των εκατομμυρίων από την «Ηγεσία των 100», ούτε και του Ταμείου «Πίστη: Για την Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό».

Οσμή σκανδάλου διαφαίνεται και στην υπόθεση της ανοικοδόμησης του ναού του Αγίου Νικολάου, που κατέρρευσε με την πτώση των δίδυμων πύργων στη Νέα Υόρκη το 2001. Από τότε, για την κατασκευή του ναού, μεγέθους 400 τ.μ., οι δαπάνες έχουν καλύψει το διπλάσιο του προϋπολογισμού (από 20 εκατ. δολάρια σε 40) και το έργο δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, ενώ κάποιοι υποστηρίζουν ότι το συνολικό του κόστος – όταν με τη βοήθεια του Κυρίου ολοκληρωθεί – θα φτάσει τα 80!!! Ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες, η κατασκευαστική εταιρεία που ανέλαβε το έργο έχει σταματήσει τις εργασίες διεκδικώντας χρήματα που έπρεπε να έχει λάβει. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, προβλήματα οικονομικής φύσεως έχουν ανακύψει και στη Θεολογική Σχολή της Βοστόνης, την οποία εποπτεύει η Αρχιεπισκοπή της Αμερικής.

Όπως υποστηρίζουν άνθρωποι με τους οποίους συνομίλησε το «Ποντίκι» και γνωρίζουν (από μέσα) την υπόθεση, έχουν ακουστεί και κανόνια από επιταγές της Αρχιεπισκοπής που έσκασαν. Κάτι που επίσης έχει ακουστεί είναι ότι μεγάλη αμερικανική τράπεζα ζήτησε από την Αρχιεπισκοπή να κλείσει τους λογαριασμούς της σε αυτήν.

Σε όλο αυτό το κλίμα παραλυσίας, εκκλησιαστικοί κύκλοι προσθέτουν επίσης την αδυναμία του αρχιεπισκόπου να εκλέξει μητροπολίτη Σικάγου με αποτέλεσμα η σημαντική αυτή Μητρόπολη να παραμένει – από προφανή διοικητική αδυναμία του Δημητρίου – ακέφαλη.

Ο άνθρωπος του Δημητρίου

Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί στην Αρχιεπισκοπή και των προσπαθειών που κάποιοι καταβάλλουν να μετακυλήσουν ευθύνες είναι όσα μεταφέρονται από τον ομογενειακό Τύπο, ο οποίος παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις.

Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτά τα δημοσιεύματα και υπό το βάρος της οικονομικής κατάρρευσης της Αρχιεπισκοπής, ο αρχιεπίσκοπος Δημήτριος ανακοίνωσε στα μέλη της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Αρχιεπισκοπής Αμερικής την απομάκρυνση από την αρχιεπισκοπή του Ιερώνυμου Δημητρίου, ο οποίος ήταν επικεφαλής των διοικητικών και οικονομικών υποθέσεων της Αρχιεπισκοπής κατά τα τελευταία 19 χρόνια, όσα δηλαδή και η αρχιεπισκοπία του Δημητρίου.

Σύμφωνα με όσα γράφονται στις ελληνοαμερικανικές εφημερίδες («Εθνικός Κήρυκας»), «κανείς δεν φαινόταν να γνωρίζει τι γινόταν στα οικονομικά πλην του κ. Τζέρη Δημητρίου και του αρχιεπισκόπου κ. Δημητρίου, ενώ οι εκθέσεις και οι αναφορές που δίνονταν στις συνεδριάσεις του Αρχιεπισκοπικού Συμβουλίου και των Κληρικολαϊκών Συνελεύσεων ήθελαν κάποιον μάντη να τις αποκωδικοποιήσει. Από όσο μπορεί να γνωρίζει ο ‘‘Ε.Κ.’’, ουδαμού στις οικονομικές εκθέσεις δεν φαίνεται το ποσό από την πώληση της οικίας του αείμνηστου αρχιεπισκόπου Ιακώβου μέσα στην περίοπτη τοποθεσία του Country Club (Λέσχη), στο επιφανές προάστιο του Rye της Νέας Υόρκης. Η οικία πουλήθηκε όταν η αγορά των ακινήτων βρισκόταν στα πλέον χαμηλά της επίπεδα. Φυσικά η ευθύνη για το οικονομικό κατάντημα πρέπει να διαμοιρασθεί και στα μέλη της Επαρχιακής Συνόδου, που δεν απαιτούσαν καθαρούς λογαριασμούς και ελέγχους, καθότι σε πλείστες των περιπτώσεων με λίγες εξαιρέσεις και στις δικές τους Μητροπόλεις ήταν και είναι ανεξέλεγκτοι, με υποτυπώδεις ελέγχους και γενικόλογες αναφορές. Επί πλέον με τις υποχρεώσεις του της Αρχιεπισκοπής ο κ. Τζέρη Δημητρίου είχε και τη διαχείριση του ανεγειρόμενου ιερού ναού του Αγίου Νικολάου στο Σημείο Μηδέν του Μανχάταν».

Είναι – έχουμε την εντύπωση απ’ όλα τα παραπάνω – προφανές πως η διαδικασία για την αλλαγή σκυτάλης στην Αρχιεπισκοπή της Αμερικής έχει ήδη ξεκινήσει…

Ο νυν και οι υποψήφιοι

Δύο ακόμη λόγια για τη διαδικασία διαδοχής – η οποία, όπως είπαμε, φαίνεται να έχει δρομολογηθεί – είναι απαραίτητα. Κατ’ αρχάς θα πρέπει να σημειωθεί ότι επί της ουσίας το βάρος της απόφασης (όποτε αυτή παρθεί) για τον ορισμό του επόμενου αρχιεπισκόπου Αμερικής πέφτει στους ώμους του Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης. Καθώς το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν εξελίξεις, αξίζει να ρίξουμε μια ματιά στους πρωταγωνιστές της διαδοχής μέσα από μια σύνοψη των βιογραφικών του νυν αρχιεπισκόπου και των δύο που εμφανίζονται να έχουν ενδιαφέρον και προβάδισμα για την αντικατάστασή του.

Ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος (κατά κόσμον Δημήτριος Τρακατέλλης) γεννήθηκε την 1η Φεβρουαρίου του 1928 στη Θεσσαλονίκη. Αποφοίτησε από το Πειραματικό Σχολείο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1946. Το 1950 αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή Αθηνών με βαθμό άριστα, κάτοχος μεταπτυχιακού και διδακτορικού. Το 1960 χειροτονήθηκε διάκονος και το 1964 πρεσβύτερος.

Το 1967 εξελέγη και χειροτονήθηκε τιτουλάριος επίσκοπος Βρεσθένης, υπεύθυνος για τα προγράμματα επιμόρφωσης του Ιερού Κλήρου. Το 1968 εξελέγη μητροπολίτης Αττικής και Μεγαρίδος, θέση την οποία αρνήθηκε για λόγους κανονικής τάξης (ειδικότερα λόγω του ελέγχου της Εκκλησίας από τη δικτατορία των συνταγματαρχών με αριστίνδην σύνοδο – αντικανονική). Το 1972 αναγορεύτηκε διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και το 1977 του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1991 ανυψώθηκε σε τιτουλάριος μητροπολίτης Βρεσθένης. Το 1999 εξελέγη αρχιεπίσκοπος Αμερικής, στην οποία είχε διακονήσει για πάνω από είκοσι πέντε χρόνια.

Ο σεβασμιότατος μητροπολίτης Προύσης, υπέρτιμος και έξαρχος Βιθυνίας, Ελπιδοφόρος (Λαμπρυνιάδης) γεννήθηκε το 1967 στο Μακροχώρι Κωνσταντινούπολης. Φοίτησε στο Τμήμα Ποιμαντικής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το 1993 ολοκλήρωσε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Βόννης. Χειροτονήθηκε διάκονος το 1994 στον πατριαρχικό ναό και διορίσθηκε κωδικογράφος τής Αγίας και Ιεράς Συνόδου. Το 1995 διορίστηκε υπογραμματέας της Αγίας και Ιεράς Συνόδου. Μεταξύ 1996-97 φοίτησε στη Θεολογική Σχολή του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού, όπου και βελτίωσε τη γνώση της αραβικής γλώσσας.

Το 2001 υπέβαλε διδακτορική διατριβή στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ. Δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στη σχολή Τιμίου Σταυρού της Βοστόνης (2004) και τον επόμενο χρόνο προήχθη σε αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου χειροτονούμενος σε πρεσβύτερο.

Το 2009 η Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης τον εξέλεξε ομόφωνα ως αναπληρωτή καθηγητή της Συμβολικής και των Διορθοδόξων και Διαχριστιανικών Σχέσεων. Τον Μάρτιο του 2011 εξελέγη μητροπολίτης Προύσης και τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου τοποθετήθηκε ηγούμενος στη μονή Αγίας Τριάδος στη Χάλκη.

Ο μητροπολίτης Γαλλίας Εμμανουήλ Αδαμάκης γεννήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 1958 στον Άγιο Νικόλαο Λασιθίου. Πτυχιούχος της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ηρακλείου, συνέχισε τις σπουδές του σε μεταπτυχιακό επίπεδο στη Φιλολογική Σχολή του Καθολικού Ινστιτούτου Παρισιού και στο Ινστιτούτο του Αγίου Σέργιου. Συνέχισε τις σπουδές του επί της Ιστορίας των Θρησκειών στη Σορβόννη και στο Ανώτατο Ινστιτούτο Οικουμενικών Σπουδών. Χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος το 1985 από τον μητροπολίτη Βελγίου Παντελεήμονα. Συνέχισε τις σπουδές του στο Ινστιτούτο Ορθόδοξης Θεολογίας Τιμίου Σταυρού Βοστόνης, όπου έλαβε το δίπλωμά του στη Θεολογία το 1987.

Στη συνέχεια, κατόπιν αποφάσεως του μητροπολίτη Βελγίου Παντελεήμονα, διακόνησε ως πρωτοσύγκελος της Μητροπόλεως Βελγίου, παραμένοντας εφημέριος της ενορίας των Αρχαγγέλων στις Βρυξέλλες. Έχει τη διεύθυνση του Γραφείου του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ευρωπαϊκή Ένωση από την ίδρυσή του το 1995. Στις 20 Ιανουαρίου 2003 εξελέγη παμψηφεί από την Αγία και Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου μητροπολίτης Γαλλίας.

ΑρχιεπισκοπήΗΠΑδιαδοχήσκάνδαλαHas video: Exclude from popular: 0