Ο Τσίπρας και ο Σίσυφος

ΠΟΛΙΤΙΚΗΈντυπη Έκδοση Η νέα κυβέρνηση μοιάζει πολύ με την αμέσως προηγούμενη σε πρόσωπα και αρμοδιότητες, αλλά δεν είναι – ούτε μπορεί να είναι – ίδια σε ό,τι αφορά τα καθήκοντα και την αποστολή της. Η προηγούμενη – στις δύο εκδοχές της – συγκροτήθηκε υπό το κράτος του εκλογικού θριάμβου του Ιανουαρίου για να κάνει τη διαπραγμάτευση και να εφαρμόσει αποφάσεις που έφεραν το ιδεολογικό στίγμα κυρίως του ΣΥΡΙΖΑ και λιγότερο των ΑΝ.ΕΛΛ. Η κυβέρνηση που συγκροτήθηκε τώρα – ύστερα από έναν ακόμη εκλογικό θρίαμβο – είναι υποχρεωμένη να κινηθεί σε ένα εντελώς νέο πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, το οποίο ορίζουν η διαπραγματευτική ήττα, η κατάρρευση πολιτικών και κοινωνικών προσδοκιών και ένα βαρύ τρίτο μνημόνιο. Σε ό,τι αφορά τα πρόσωπα, τα περισσότερα από όσα παρέμειναν, αλλά και από όσα είναι νέα, φέρουν το ίδιο βαρύ ιδεολογικό και πολιτικό φορτίο, το οποίο θα πρέπει είτε να κουβαλήσουν σε έναν ιδιαίτερα κακοτράχαλο ανήφορο είτε να «ξεφορτώσουν» πολλά στοιχεία του για να γίνει ευχερέστερη η ανάβαση. Εκτός από το ιδεολογικό και πολιτικό φορτίο, όμως, θα πρέπει να κουβαλήσουν και τη δυσαρέσκεια της κοινωνίας από την εφαρμογή ενός πράγματι σκληρού μνημονίου. Έτσι το ερώτημα πώς η κυβέρνηση «θα βγάλει χειμώνα» – με πόσα τραύματα – δεν είναι ένας απλός αστεϊσμός, αλλά ένα πραγματικό ερώτημα. Ακυβέρνητη πολιτεία Η νέα κυβέρνηση θα εμπλακεί πρώτη φορά στα σοβαρά με τη διαχείριση της χώρας, η οποία – ας μην κοροϊδευόμαστε, γιατί είμαστε μικρό χωριό και όλοι γνωρίζουμε τι συμβαίνει – έχει μείνει πρακτικά ακυβέρνητη επί ενάμιση χρόνο, δηλαδή από τις ευρωεκλογές μέχρι σήμερα. Αφότου η Ν.Δ. έχασε τις ευρωεκλογές, η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου σχεδόν εγκατέλειψε τη διακυβέρνηση ασχολούμενη με τη δική της διαπραγμάτευση για «ομαλό» κλείσιμο του δεύτερου μνημονίου και παράλληλα ενεργοποίησε το σενάριο της «αριστερής παρένθεσης» φορτώνοντας τις υποχρεώσεις της στους επόμενους. Η πρώτη κυβέρνηση Τσίπρα - Καμμένου έπεσε κατευθείαν στα βαθιά μιας διαπραγμάτευσης - σύγκρουσης με τους δανειστές και η εσωτερική διακυβέρνηση ασχολήθηκε με ελάχιστα πράγματα, επιβαρημένη και από την πιστωτική ασφυξία, που εξελίχθηκε στα επώδυνα capital controls. Η νέα κυβέρνηση, φορτωμένη με ένα επιπλέον μνημόνιο, έχει να αντιμετωπίσει μια οικονομία μεταξύ στασιμότητας και ύφεσης και ένα κράτος το οποίο, μαθημένο να κινείται μόνο με πολιτική καθοδήγηση, χωρίς αξιόπιστους αυτοματοποιημένους μηχανισμούς, μοιάζει κλινικά νεκρό, μεταξύ άλλων και λόγω της έλλειψης πιστώσεων. Αν σε αυτή την εικόνα προσθέσουμε τη δραματική αποβιομηχάνιση, την παραγωγική έκπτωση της χώρας σε πάροχο υπηρεσιών, την τεράστια ανεργία, τον εκφυλισμό του πρωτογενούς τομέα και την αμφίβολη βιωσιμότητα χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ο τομέας της οικονομίας μάλλον παραπέμπει στο Βατερλώ. Παράλληλα προς όλα αυτά τα ζητήματα, η δημόσια διοίκηση, η οποία παραδοσιακά αντιμετωπίζεται μόνο ως «εξυπηρέτηση του πολίτη», με τραγικά υποβαθμισμένο τον παραγωγικό ρόλο του Δημοσίου και τον στρατηγικό σχεδιασμό, έχει απόλυτη ανάγκη για τομές και αναδιάρθρωση στόχων και μέσων. Στα πάγια προβλήματα της χώρας, η οποία είναι επί χρόνια βυθισμένη στον μουντό μνημονιακό χειμώνα, έρχεται να προστεθεί και η καταιγίδα του τρίτου μνημονίου, η οποία περιλαμβάνει όλα όσα δεν εφαρμόστηκαν στα προηγούμενα δύο προγράμματα επί πέντε χρόνια. Τέλος, η δραματική εξέλιξη του προσφυγικού ζητήματος, εκτός από την κοινωνική βόμβα, θέτει – εκ μέρους της Ε.Ε. – και ζήτημα διασφάλισης των ελληνικών συνόρων, το οποίο θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με όρους εθνικής ασφάλειας και κοινωνικής συνοχής και όχι με όρους ιδεολογικούς. Μικρές πλάτες... Όλα τα παραπάνω συνθέτουν ένα τεράστιο βάρος, το οποίο είναι άγνωστο αν μπορούν να σηκώσουν οι ώμοι της κυβέρνησης. Το πρώτο επτάμηνο ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛΛ., σε επίπεδο υπουργών, παρακολουθήσαμε – εκτός από τις αποτυχημένες επιλογές προσώπων – ένα τηλεοπτικό και επικοινωνιακό κρεσέντο, συχνά συνοδευόμενο από πλήθος ασαφειών και αντιφάσεων, εντελώς αναντίστοιχο με την παραγωγή έργου. Τότε η πάχνη της διαπραγμάτευσης κάλυπτε σε σημαντικό βαθμό τις ανεπάρκειες κάποιων υπουργών. Τώρα το τοπίο είναι εντελώς διαφορετικό. Σε κάθε περίπτωση ισχύει στον μέγιστο βαθμό η παλαιότερη προτροπή του Αλέξη Τσίπρα για «λιγότερα συνθήματα και πιο πολλή δουλειά». Ο ίδιος γνωρίζει ότι κάθε αποτυχία, κάθε ανεπάρκεια, κάθε πλημμέλεια θα σκιάζει και θα επιδεινώνει το πολιτικό κλίμα, το οποίο, όπως μας έδειξε η μαζική αποχή ψηφοφόρων στις 20 Σεπτεμβρίου, που εκτίναξε τη συνολική απομάκρυνση από την κάλπη στο ενάμισι εκατομμύριο ανθρώπους την πενταετία των μνημονίων, προσδιορίζει και τον χαρακτήρα της δικής του εκλογικής νίκης. Η απόσταση από την ελπίδα στην απογοήτευση είναι πάντα μικρή και το ερώτημα αν η κυβέρνηση αυτή έχει λάβει ψήφο θετική ή ανοχής παραμένει ανοιχτό, ώστε να απαντηθεί σε – όχι μεγάλο – βάθος χρόνου. Υπ’ αυτήν την έννοια θα κριθεί και αν ο Τσίπρας θα περάσει με επιτυχία την πρώτη μεγάλη φουρτούνα στο πεδίο της διακυβέρνησης της χώρας άβρεχτος ή αν, προϊόντος του χρόνου, θα καθηλωθεί σε έναν άχαρο και επώδυνο ρόλο Σίσυφου, καταδικασμένος να ανεβαίνει συνεχώς τον κυβερνητικό ανήφορο φορτωμένος λάθη και ανεπάρκειες, χωρίς ποτέ να φτάνει στην κορυφή. Τα πολιτικά μπάζα της αντιπολίτευσης και τα οικονομικά - κοινωνικά ερείπια της χώρας δεν αποτελούν σταθερό έδαφος ώστε η σημερινή πολιτική κυριαρχία του Τσίπρα να διαιωνιστεί απρόσκοπτα, ιδιαίτερα κατά την εφαρμογή ενός ακόμη μνημονίου. Συνεπώς, όποιος δεν είναι σε θέση να ανταποκριθεί στα πολλά και βαριά καθήκοντά του, όποιος δεν μπορεί να σηκώσει τα βάρη που του αναλογούν, όποιος θεωρήσει ότι η υπουργία του μπορεί να διεκπεραιωθεί στα τηλεοπτικά στούντιο, αλλά και όποιος βάλει το δάχτυλο στο «μέλι», καλό θα είναι να αποπεμφθεί εγκαίρως. Όχι για να επιβιώσει ο Τσίπρας, αλλά για να επιβιώσει η χώρα...ΤσίπραςΚυβέρνησηπρόσωπαΣΥΡΙΖΑΑΝΕΛIssue: 1883Issue date: 24-09-2015Has video: