Με τα χρώματα του λόγου και τον λόγο των χρωμάτων - Οι ξεχωριστές διαδρομές του Νίκου Εγγονόπουλου

"Π" ARTΘΕΜΑΈντυπη Έκδοση

Τον άνθρωπο που υπήρξε ζωγράφος, ποιητής και, ταυτόχρονα, καθηγητής στο Πολυτεχνείο, τον Νίκο Εγγονόπουλο, τιμά το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, παρουσιάζοντας ένα εξαιρετικό αφιέρωμα με 1 1 0 πίνακες ζωγραφικής, αλλά και ποιήματα στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος στην Άνδρο.

Ένα αφιέρωμα στις τρεις διαφορετικές ιδιότητες, στις τρεις ξεχωριστές και παράλληλα αλληλοσυμπληρούμενες διαδρομές που ο Νίκος Εγγονόπουλος ακολούθησε πιστά και αδιάκοπα για περίπου πενήντα χρόνια. Τρεις διαφοροποιημένες δραστηριότητες που ωστόσο η μία εμπλουτιζόταν από

την άλλη χάρη στην ποιότητα και την ξεχωριστή παιδεία του καλλιτέχνη, που ταύτισε τη ζωή του με την τέχνη την οποία θεωρούσε ελιξίριο που της δίνει νόημα και ουσία, καταπραΰνοντας, ταυτόχρονα, την υπαρξιακή αγωνία του τέλους.

«Το ασυνεχές συμβάν του ζην». Με εντυπωσιακή ευρηματικότητα, πνευματική πληρότητα και ακατάσχετη ορμή για δημιουργία, ο Εγγονόπουλος υπερέβη συμβατικές δεσμεύσεις και περιορισμούς και αναζήτησε νέες εκφράσεις και λεκτικές διατυπώσεις σε μια προσπάθεια να δώσει σχήμα και μορφική οντότητα σε φόβους, αγωνίες, εξάρσεις και βιώματα που περιγράφουν τη ζωή και τη συνήθη μοίρα του καλλιτέχνη.

Κάνοντας έμβλημά του το απόφθεγμα του Οράτιου «Ut pictura poesis», που θα πει «Όπως η ζωγραφική, έτσι και η ποίηση», εννοώντας ότι οι δύο αυτές τέχνες θα πρέπει να βασίζονται στην ίδια αρχή, ο Εγγονόπουλος κατάφερε να κάνει τον λόγο του ποιητή και την πράξη του ζωγράφου μια αδιάσπαστη ενότητα, αποτελώντας τον γνώμονα της γνήσιας καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Στην έκθεση παρουσιάζονται εκατόν δέκα ζωγραφικές δημιουργίες και ποιήματα, επισημαίνοντας την ποιητική ευαισθησία του καλλιτέχνη που, σε σύμπραξη με το έμφυτο εικαστικό του ταλέντο, είχε ένα εντυπωσιακό εικαστικό και λογοτεχνικό αποτέλεσμα, ανάγοντας τον σε κυρίαρχο πρωτοπόρο του ελληνικού υπερρεαλιστικού κινήματος. Σκοπός και στόχος της έκθεσης είναι να αναδείξει αυτήν την πολλαπλή δραστηριότητα και δημιουργικότητα καθώς και το πηγαίο και αναμφισβήτητο ταλέντο του Εγγονόπουλου σε όλα αυτά με τα οποία καταπιάστηκε.

Η έκθεση δομείται σε επτά ενότητες:

Η πρώτη αποτελείται από πίνακες θρησκευτικού κυρίως χαρακτήρα, σαφώς επηρεασμένους από τη βυζαντινή ζωγραφική και ιδιαίτερα από την τεχνική της αυγοτέμπερας πάνω σε ξύλο. Η δεύτερη ενότητα είναι αφιερωμένη στους ιστορικούς ήρωες και τα καλλιτεχνικά πρότυπα που επηρέασαν τον Εγγονόπουλο, ενώ στην τρίτη ενότητα πρωτοστατεί η μορφή της γυναίκας, που ωστόσο παραμένει «άπιαστη» και αινιγματική, δίχως να αποκαλύπτει τα μυστικά της. Στην τέταρτη ενότητα κυριαρχεί η ελληνική μυθολογία με τους ήρωες και τα πρότυπά της, δίνοντάς μας πολύτιμες γνώσεις για την πολιτιστική κληρονομιά μας αλλά και πληροφορίες για την έκταση της μόρφωσης του καλλιτέχνη.

Στην πέμπτη ενότητα διακρίνουμε την τόσο οικεία για τον Εγγονόπουλο οντότητα με τα δύο κεφάλια, που αποτέλεσε μάλιστα τη βάση για πολλές του συνθέσεις, ενώ η έκτη ενότητα εστιάζει στο ενδιαφέρον αλλά και τις γνώσεις του καλλιτέχνη για την αρχιτεκτονική.

Τέλος, στην έβδομη ενότητα της έκθεσης αναδεικνύεται η ικανότητα του καλλιτέχνη να δημιουργεί κοστούμια για το θέατρο. Η κάθε πτυχή πλαισιώνεται με εμπεριστατωμένα κείμενα, τα οποία συνέταξαν άνθρωποι που έχουν βαθιά γνώση του έργου του Εγγονόπουλου και εμπεριέχονται στον δίγλωσσο συνοδευτικό κατάλογο των 290 σελίδων, όπου αναπαράγεται και το σύνολο των 110 έργων του, και ο οποίος θα εκδοθεί από τη Μικρή Άρκτο.

ΙΝFΟ

Διάρκεια έκθεση ς: Από 25 Ιουνίου - 1η Οκτωβρίου 2017. Ώρες Λειτουργίας:

Καθημερινά 11.00-15.00 και 18.00-21.00, Δευτέρα 11.00-15.00, Δευτέρα απόγευμα και

Τρίτη κλειστά. Επικοινωνία: Μικρή Άρκτος, Ειρήνη Λαγουρού 6977247725,

[email protected]

Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, τηλ.: 210 7252895-6

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Άνδρος, τηλ.: 22820 22444

Ο Νίκος Εγγονόπουλος (21 Οκτωβρίου 1907 - 31 Οκτωβρίου 1985) ήταν καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ζωγράφος, σκηνογράφος και ποιητής. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους εκπροσώπους της γενιάς του ‘30, ενώ αποτέλεσε και έναν από τους κυριότερους εκφραστές του υπερρεαλιστικού κινήματος στη χώρα μας.

Γεννήθηκε στην Αθήνα και πραγματοποίησε τις βασικές του σπουδές εσωτερικός σε λύκειο του Παρισιού. Το 1927 υπηρέτησε στον στρατό και αμέσως μετά την απόλυσή του εργάστηκε ως μεταφραστής σε τράπεζα και γραφέας στο πανεπιστήμιο. Το 1930 διορίστηκε στο υπουργείο Δημοσίων Έργων ως σχεδιαστής στη Διεύθυνση Σχεδίων Πόλεων, ενώ το 1932 γράφτηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών.

Την ίδια περίοδο, παρακολουθούσε μαθήματα βυζαντινής τέχνης, ενώ έκανε ελεύθερες σπουδές σε Παρίσι, Βιέννη, Μόναχο και Ιταλία. Από το 1938, δίδαξε στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ ζωγραφική, ιστορία της τέχνης και σκηνογραφία διαδοχικά ως επιμελητής, έκτακτος, μόνιμος και τακτικός καθηγητής.

Καθ’ όλη τη διάρκεια των σπουδών ζωγραφικής, ο Εγγονόπουλος παρέμεινε στη θέση του στο υπουργείο και το 1934 τοποθετήθηκε στην Τοπογραφική Υπηρεσία, όπου έπειτα από έξι χρόνια μονιμοποιήθηκε με τον βαθμό του Σχεδιαστή Α΄ Τάξεως.

Το 1938, στην έκθεση «Τέχνη της Νεοελληνικής Παραδόσεως» παρουσιάστηκαν τα πρώτα δείγματα της ζωγραφικής του, τα οποία αποτελούσαν έργα που απεικόνιζαν παλαιά σπίτια της Δυτικής Μακεδονίας. Την ίδια χρονιά, μπήκε στα ελληνικά γράμματα, αρχικά με τη δημοσίευση μεταφράσεων σε ποιήματα του Τριστάν Τζαρά και λίγο αργότερα, με την κυκλοφορία της πρώτης ποιητικής συλλογής του με τίτλο «Μην ομιλείτε εις τον οδηγόν».

Έναν χρόνο αργότερα, το 1939, εκδόθηκε η δεύτερη ποιητική του συλλογή, «Τα κλειδοκύμβαλα της σιωπής», και πραγματοποιήθηκε η πρώτη ατομική έκθεση ζωγραφικής του, στο σπίτι του Νίκου Καλαμάρη. Την ίδια περίοδο εργάστηκε για την παράσταση της «Ηλέκτρας» του Σοφοκλή στο Θέατρο Κοτοπούλη, σχεδιάζοντας τα κοστούμια των ηθοποιών, ενώ συμμετείχε σε ομαδική έκθεση Ελλήνων καλλιτεχνών στη Νέα Υόρκη. Το 1941 πολέμησε στο Αλβανικό Μέτωπο και από το 1945 έως το 1956 εργάστηκε στο ΕΜΠ ως βοηθός στην έδρα Διακοσμητικής και Ελευθέρου Σχεδίου. Το 1949 συμμετείχε στην ίδρυση του καλλιτεχνικού ομίλου Αρμός, ενώ παράλληλα εργάστηκε στο υπουργείο Οικισμού και Ανοικο-δομήσεως σχεδιάζοντας νέα κτήρια. Συμμετείχε σε αρκετές ομαδικές εκθέσεις και το 1954 εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 27η Μπιενάλε της Βενετίας με συνολικά 72 έργα του. Την ίδια περίοδο εκλέχθηκε μόνιμος επιμελητής στο Πολυτεχνείο και παραιτήθηκε οριστικά από το υπουργείο Δημοσίων Έργων. Του απονεμήθηκαν πολλά βραβεία τόσο για το ποιητικό όσο και το ζωγραφικό του έργο, ενώ υπήρξε μέλος του Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου, της Ελληνικής Εταιρίας Αισθητικής, της Société Européenne de Culture κ.ά. Πίνακές του υπάρχουν στην Εθνική Πινακοθήκη, στις Δημοτικές Πινακοθήκες Αθηνών, Ρόδου, Θεσσαλονίκης, στο Μουσείο Θεάτρου, στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και σε ιδιωτικές συλλογές, ενώ το έργο του περιλαμβάνει ακόμα μεταφράσεις, κριτικές μελέτες και δοκίμια. Άφησε την τελευταία του πνοή το 1985, από ανακοπή καρδιάς, και η κηδεία του πραγματοποιήθηκε δημοσία δαπάνη. Το έτος 2007 ανακηρύχθηκε από τον καλλιτεχνικό κόσμο της χώρας ως «Έτος Ν. Εγγονόπουλου».

Έκθεση ΕγγονόπουλουΝίκος ΕγγονόπουλοςHas video: Exclude from popular: 0